Thấp thỏm
Ngồi phe phẩy quạt ngoài hiên, bà Phùng Thị Thanh, khu Tân Lập 2, phường Phương Đông, TP. Uông Bí, Quảng Ninh, căng mắt dõi theo cháu mình và cháu hàng xóm chơi đùa.
“Cấm đứa nào ra vườn, tụt xuống hố chết đấy nhé”, bà Thanh quát đám trẻ khi chúng chạy đến gần vườn nhà.
Ngay trong vườn cây ăn quả, vốn khi xưa là chỗ chơi đùa yêu thích của chúng, một chiếc hố lớn xuất hiện, đủ sức “nuốt chửng” vài người lớn.
 |
| Bà Phùng Thị Thanh cạnh hố tử thần trong vườn nhà. |
Cách đó chưa tới 20m, còn một chiếc hố khác sâu chừng 2m mà bà Thanh và dân xóm Mắt Rồng ở đây nói họ đã thuê nhiều xe tải chở đất đá đổ xuống mà không ăn thua.
“Đổ xuống vài hôm lại sụt, may đợt này còn không có mưa, chứ không thì ở đây thành cái lu khổng lồ làm chết đuối cả người lớn nếu không biết bơi”, bà Thanh nói.
Anh Nguyễn Văn Triện, hàng xóm của bà Thanh, trông con thay vợ đi chợ, nói thêm: “Nổ mìn cả ngày lẫn đêm. Vườn thì có hố tử thần, nhà cửa nứt khắp nơi, tường cũng nứt. Sống mà chả biết khi nào nhà tụt nốt xuống hố”.
Các vết nứt chạy khắp nhà anh Triện, từ phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ. Còn tại nhà bà Thanh cũng có hiện tượng tương tự, nhiều vết nứt tại tường rào thậm chí có thể nhét vừa bàn tay người lớn.
 |
| Tường bao quanh vườn nhà bà Thanh có nhiều vết nứt nhét vừa bàn tay. |
Cư dân xóm Mắt Rồng nói từ sau phản ánh của báo NNVN về các vụ nổ mìn suốt ngày đêm, gây nứt nhà dân tại phường Thanh Sơn bên cạnh, Cty cổ phần Xí nghiệp than Uông Bí đã hạn chế lượt nổ, song việc đền bù thỏa đáng cho dân vẫn chưa thực hiện.
Ít nhất từ ngày 11/9/2017, UBND TP. Uông Bí đã có văn bản số 1938/UBND phúc đáp kiến nghị của 5 hộ dân xóm Mắt Rồng, yêu cầu UBND phường Phương Đông giải quyết dứt điểm trong quý 4/2017.
Tuy nhiên, mãi đến tận 13/6/2018, gần một năm sau chỉ đạo đó, một Cty kiểm định độc lập mới được mời về xác nhận hiện trạng nứt nhà dân. Văn bản của Cty cổ phần Tư vấn và kiểm định xây dựng Hạ Long, cũng chỉ ghi nhận hiện trạng này, mà không trả lời được câu hỏi: Liệu Cty cổ phần Xí nghiệp than Uông Bí có đào hầm khai thác dưới móng nhà dân hay không, vết nứt do nổ mìn hay do nguyên nhân nào, và hố tử thần xuất hiện vì đâu?
Bà Thanh cho biết 5 hộ dân ở xóm Mắt Rồng đã nhiều lần kiến nghị suốt hai năm qua, gửi đến nhiều cơ quan song không nhận được câu trả lời thỏa đáng.
“Có người tự xưng cán bộ Cty cổ phần Xí nghiệp than Uông Bí đến gặp tôi, bảo kiện thoải mái đi, họ chả bị sao hết”.
Từ đầu năm tới nay, các hộ dân khác ở xóm Mắt Rồng kiến nghị không nhận tiền “hỗ trợ” sửa chữa nhà cửa do ảnh hưởng từ việc nổ mìn khai thác than dưới hầm lò của Cty cổ phần Xí nghiệp than Uông Bí. Họ muốn chuyển nhà, vì “Cty nói sẽ không chịu trách nhiệm nếu nhà sập xuống”.
2 năm không xác định được nguyên nhân
Ông Mai Văn Dự, Chủ tịch UBND phường Phương Đông, xác nhận với PV về việc khiếu nại kéo dài trên địa bàn. Đề cập đến thắc mắc của các hộ dân, ông Dự nói sẽ tìm lại văn bản “chất thành đống” và yêu cầu doanh nghiệp cung cấp thêm hồ sơ.
“Vụ việc rất phức tạp, tôi không thể trả lời ngay là có hay không. Chúng tôi đã mời cả chuyên gia của Đại học Mỏ-Địa chất về làm việc. Bây giờ đứng trên nhà dân thì làm sao biết dưới đó có hầm lò hay không?”, ông Dự nói.
 |
| Bà Thanh và kỹ sư xây dựng Hoàng Hải tại một hố tử thần khác trong vườn. |
Lãnh đạo phường Phương Đông không trả lời được vì sao suốt 2 năm qua, không có đơn vị tư vấn độc lập nào vào xác định nguyên nhân nứt nhà, nứt tường và hố tử thần xuất hiện.
Trong khi đó, kỹ sư xây dựng Hoàng Hải, trú tại phường Thanh Sơn lân cận, cung cấp thêm thông tin: “Sau phản ánh của báo NNVN, Cty cổ phần Xí nghiệp than Uông Bí có xuống họp với dân. Tuy nhiên, doanh nghiệp này khi họp lại mang theo bản đồ không có con dấu. Trên bản đồ, hàng cột điện 110Kv bị “biến mất”, tôi có hỏi thì họ bảo “đừng làm khó”. Tôi không nghĩ đơn vị nào cho phép nổ mìn khai thác dưới chân cột điện như thế”.
 |
| Khu vực cột điện 110Kv, nơi kỹ sư xây dựng Hoàng Hải cho là bị “biến mất” trên bản đồ khai thác của Cty cổ phần Xí nghiệp than Uông Bí. |
Sự việc kéo dài hàng năm trời, song lãnh đạo TP. Uông Bí khi được hỏi lại chỉ dẫn xuống gặp phường. Lãnh đạo phường bảo đợi tìm hồ sơ, ý kiến của cấp trên.
Trao đổi với chúng tôi, nhiều người xóm Mắt Rồng nói: “Dân đặt hàng gạch xây cái tường cán bộ cũng biết, xuống lập biên bản ngay. Còn cả một khu mỏ rộng hàng hecta, thì suốt mấy năm không giám định được có đào hầm dưới nền nhà dân không, nhà nứt có do nổ mìn không”.
