Theo đơn kiến nghị của những người dân ở thôn Quyết Tâm, xã Tân Hợp và khối 1 thị trấn Khe Sanh huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị phản ánh: Tháng 9/2021 Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu đã huy động lực lượng gồm cán bộ công chức cấp xã, cán bộ công chức cấp huyện, công an huyện Hướng Hóa, công an cơ động tỉnh Quảng Trị bảo vệ, thi công đường dây 220kV qua các lô đất của nhiều hộ gia đình khi chưa có sự bàn bạc, thỏa thuận với người dân. Đó đều là những diện tích đất mà người dân đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hiện đang làm nhà ở và làm vườn.
Khi người dân can ngăn thì bị lực lượng công an khống chế với lý do bảo vệ trật tự trị an cho công tác thi công của công ty còn công chức cấp xã, cấp huyện cho rằng công ty đang thi công trên cơ sở các văn bản đã được UBND huyện Hướng Hóa phê duyệt, cho phép, nhân dân phải chấp hành...
Hai văn bản trên bao gồm Công văn số 1212/UBND-VP ngày 15/9/2021 của UBND huyện Hướng Hóa về việc trả lời ý kiến tại buổi đối thoại với các hộ dân xã Tân Hợp và thị trấn Khe Sanh, được ông Lê Quang Thuận, Phó Chủ tịch UBND huyện ký ban hành. Thông báo số 602 ngày 15/9/2021 của Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu về việc Thông báo thời gian thi công tuyến đường dây 220kv Hướng Tân - Lao Bảo.
Tuy nhiên, theo người dân địa phương, nội dung các văn bản này không đúng với thực tế. Cụ thể, tại điểm 1 của văn bản UBND huyện Hướng Hóa ghi: “Tuyến đường dây 220kV Hướng Tân - Lao Bảo khi tiếp nhận các trụ để kéo dây đã đền bù giải phóng mặt bằng và có quyết định thu hồi đất để thực hiện dự án”. Thế nhưng những gia đình đang sử dụng đất có dự án được xây dựng chưa nhận được quyết định thu hồi đất của cấp có thẩm quyền. Ngoài ra tại điểm 2 viện dẫn quy định của pháp luật để trả lời không đúng quan hệ, đối tượng, phạm vi điều chỉnh làm bất lợi cho người dân.
Tương tự thông báo của Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu có bảng tính giá trị bồi thường mặc dù được Ban QLDA và phát triển quỹ đất huyện Hướng Hóa lập nhưng lại không ghi ngày, tháng, năm lập, chỉ ghi tên ông Lê Đình Tân với chức vụ Phó giám đốc và cũng không có chữ ký. Bảng tính giá trị bồi thường này căn cứ Quyết định số 4015 ngày 29/12/2020 của UBND huyện Hướng Hóa về việc phê duyệt bổ sung giá đất cụ thể để tính bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án Nhà máy điện gió Phong Liệu để ban hành.
Việc ban hành Quyết định số 4015 bất luận do nhận thức pháp luật của bộ phận tham mưu (phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hướng Hóa) và người ký ban hành quyết định còn hạn chế, hay cố ý tiếp tay cho doanh nghiệp tước đoạt quyền của người sử dụng đất được Nhà nước giao thì đều vi phạm pháp luật.
Cụ thể, Luật Đất đai quy định: Việc sử dụng đất để thực hiện dự án, công trình sản xuất, kinh doanh không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 61, Điều 62 Luật Đất đai năm 2013 thì chủ đầu tư nhận chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bàng quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật (Điều 73 Luật Đất đai năm 2013). Nội dung này cũng đã được Chính phủ quy định chi tiết tại Điều 16 Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014.
Chính vì vậy, hành vi của Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu là hành động thô bạo, cậy vào lực lượng đông đảo, áp đặt như hình thức cưỡng chế, vi phạm Hiến pháp và pháp luật.
“Hậu quả việc ban hành quyết định trái pháp luật nêu trên của UBND huyện Hướng Hóa do ông Lê Quang Thuận ký không chỉ xâm phạm đến lợi ích của các hộ gia đình chúng tôi, mà còn xâm phạm đến lợi ích chính đáng được pháp luật bảo vệ của các hộ dân trong phạm vi dự án Nhà máy điện gió Phong Liệu. Vì thế các hộ gia đình chúng tôi không nhận một đồng nào từ số tiền được Ban giải phóng mặt bằng huyện tính toán, công ty chi trả cho dân”, đơn kiến nghị của nông dân mất đất ghi.
Vì những lẽ đó người dân huyện Hướng Hóa kiến nghị cấp có thẩm quyền kịp thời tiến hành kiểm tra, thanh tra các hoạt động điều hành của UBND huyện Hướng Hóa và các phòng, ban tham mưu của UBND huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị có liên quan đến các dự án điện gió đầu tư trên địa bàn huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật. Xử lý nghiêm hành vi thô bạo, xâm phạm đến quyền tài sản của các hộ dân đối với Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu, trả lại công lý cho người dân.
Song song với việc kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền, người dân mất đất ở huyện Hướng Hóa cũng đã khởi kiện Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu ra tòa.
Theo đó, người đại diện theo pháp luật của Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu là Giám đốc Võ Duy Tấn, địa chỉ trụ sở chính ở thôn Xa Lăng, xã ĐaKrông, huyện ĐaKrông, tỉnh Quảng Trị
Dự án nhà máy Điện gió Phong Liệu do Công ty Cổ phần Điện gió Phong Liệu làm chủ đầu tư được xây dựng tại xã Tân Thành, Hướng Linh và Hướng Tân, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Dự án có công suất 48 MW với tổng mức đầu tư 1.600 tỷ đồng. Dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư 9/2019 với diện tích đất sử dụng là 16,51ha (đất sử dụng tạm thời 9,2ha). Ngày 31/12/2019 dự án chính thức được khởi công.
Ông Lê Đức Vỹ, địa diện người dân khởi kiện cho biết: Ngày 16/9/2021 một lực lượng hùng hậu được Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu huy động thi công đường dây 220kV đi qua lô đất gia đình tôi đang sử dụng, như một hình thức cuỡng chế mà không tiến hành cắm mốc chỉ giới hành lang an toàn lưới điện khi chưa có sự đồng ý của gia đình chúng tôi là xâm phạm đến quyền sở hữu đối với tài sản của gia đình chúng tôi. Khi công trình đường dây điện 220kV đưa vào vận hành sử dụng, trực tiếp gây thiệt hại, gồm: Diện tích đất nằm trong ranh giới hành lang xây dựng công trình, hành lang an toàn đường dây 220kV Hướng Tân - Lao Bảo là 1.233m2. Diện tích còn lại ngoài hành lang an toàn lưới điện là 152m2. Toàn bộ diện tích này có trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị cấp ngày 29/5/2018. Tổng cộng thiệt hại về đất và tài sản trên đất là 1.042.560.000 đồng.
Ông Lê Đức Vỹ kiến nghị tòa án buộc Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu bồi thường toàn bộ trị giá tài sản quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất như đã nêu ở trên. Nếu không thỏa thuận được phương án bồi thường buộc Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu chấm dứt hành vi trái pháp luật, tháo gỡ đoạn đường dây điện.
Đối với cơ quan quản lý nhà nước, theo ông Vỹ, đến thời điểm này chưa có cơ quan nào cung cấp Quyết định thu hồi đất, Quyết định phê duyệt kinh phí bồi thường.
“Chúng tôi đã đến UBND cấp xã và huyện xin cung cấp những văn bản như thông báo mà cơ quan tòa án yêu cầu nhưng không có kết quả”, ông Lê Đức Vỹ khẳng định.
Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu được thành lập vào tháng 8/2019, trụ sở tại xã Đakrông, huyện ĐaKrông, tỉnh Quảng Trị, có vốn điều lệ ban đầu là 310 tỷ đồng. Dự án này đi vào vận hành thương mại trước ngày 1/11/2021 để kịp hưởng giá điện ưu đãi của Chính phủ, tuy nhiên vấn đề quyền lợi người dân đến nay vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng.