Dự án của Công ty Cổ phần điện gió Phong Liệu tại Quảng Trị. Ảnh: PL.
Tổng thanh tra Chính phủ vừa có Quyết định Thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh.
Thanh tra Chính phủ sẽ tiến hành thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030 (gọi tắt là Quy hoạch điện VII) và điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030 (gọi tắt là Quy hoạch điện VII điều chỉnh).
Thời kỳ thanh tra từ năm 2011 đến hết năm 2021, khi cần thiết có thể thanh tra những nội dung liên quan trước hoặc sau thời kỳ thanh tra. Thời hạn thanh tra là 85 ngày làm việc tại đơn vị kể từ ngày công bố Quyết định thanh tra, trừ những ngày nghỉ theo quy định của pháp luật.
Quyết định này đã được gửi tới UBND các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Đắk Lắk, Bình Phước, Bạc Liêu và Đắk Nông. Đây là các địa phương vừa qua có sự phát triển năng lượng tái tạo, nhất là điện mặt trời, điện mặt trời mái nhà, điện gió...
Thanh tra Chính phủ cần thanh tra các Dự án điện gió xẻ rừng bạt núi của đại gia Đỗ Lê Quân. Ảnh: Công Điền.
Trước đó Báo Nông nghiệp Việt Nam đã có nhiều loạt bài phản ánh hàng loạt những dấu hiệu vi phạm tại các dự án điện gió, điện mặt trời tại các địa phương nêu trên. Đặc biệt là một số dự án của các nhà đầu tư đã gây ra những bức xúc trong nhân dân, gây bất ổn xã hội.
Điển hình như các dự án đứng tên đại giaĐỗ Lê Quân và Công ty TNHH Tài Tâm. Chỉ trong một thời gian ngắn doanh nghiệp này đã trực tiếp hoặc gián tiếp đầu tư vào nhiều dự án năng lượng tái tạo tại một số tỉnh, thành trên cả nước như tỉnh Quảng Trị, Đăk Lăk, Đăk Nông, Bình Thuận, Bến Tre, Trà Vinh và Cà Mau. Có một điểm chung ở các dự án điện gió liên quan đến doanh nghiệp Tài Tâm là các công ty được thành lập với vốn điều lệ khá thấp, nguồn vốn thực hiện dự án điện gió chủ yếu là đi vay, vốn góp chỉ chiếm khoảng 20%, mức thấp nhất bắt buộc chủ đầu tư phải huy động được theo quy định.
Để kịp tiến độ nhằm hưởng ưu đãi của Chính phủ về giá điện, đa số các dự án đứng tên ông Đỗ Lê Quân đều có những vi phạm các quy định của Nhà nước về đất đai, xây dựng, liên tục mâu thuẫn với người dân có đất trong phạm vi dự án, thậm chí ở nhiều nơi đã xảy ra xô xát, tranh chấp trong thời gian dài.
Hàng loạt dự án điện gió gây bức xúc trong nhân dân. Ảnh: Minh Hậu.
Tại các tỉnh Ninh Thuận, Đắk Lắk, Đắk Nông, các chủ đầu tư dự án điện gió ngoài những vi phạm về đất đai, tiềm ẩn những nguy cơ gây ra sạt lở đã có những vi phạm về việc đưa người lao động Trung Quốc vào hoạt động chui. Thậm chí một số chủ đầu tư đã có dấu hiệu buôn bán dự án ngay sau khi được cấp phép đầu tư.
Liên quan đến lĩnh vực đầu tư năng lượng, tháng 9/2021 tại Kỳ họp thứ 7 Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xem xét, kết luận một số nội dung, trong đó có việc Ban cán sự đảng Bộ Công thương và Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Bộ Công thương nhiệm kỳ 2016-2021 có một số vi phạm, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng thể chế, chính sách, ban hành một số văn bản không đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, có nội dung không phù hợp. Thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo thanh tra, kiểm tra, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm trong tham mưu, thực hiện bổ sung quy hoạch, quản lý phát triển năng lượng điện, nhất là các dự án điện mặt trời, điện gió, thủy điện nhỏ và vừa; trong xây dựng cơ chế, chính sách về giá điện, giá xăng dầu.
