Công sức hơn 2 năm đổ sụp
Thủ tướng Theresa May đã đón nhận cú sốc có lẽ thuộc vào hàng mạnh nhất trong sự nghiệp chính trị của bà. Ngồi nghe lãnh đạo đối lập từ Công đảng - ông Jeremy Corbyn “luận tội”, bà vẫn lắc đầu cười mỉm để thể hiện sự không tán thành với những lập luận đả phá, nhưng đó dường như là nụ cười bị khuất phục.
 |
| Thủ tướng Anh Theresa May cùng các thành viên nội các và nghị sĩ đảng Bảo thủ ngồi nghe lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn (đứng quay lưng) phê phán thỏa thuận với EU |
Cuộc bỏ phiếu thông qua thỏa thuận đưa nước Anh rời EU - Brexit là một thất bại mà báo chí Anh mô tả bằng các đặc ngữ: Bẽ bàng, Xấu mặt... Chỉ có 202 nghị sĩ ủng hộ thỏa thuận Brexit, trong khi có tới 432 phiếu chống. Không những thế, 118 nghị sĩ Bảo thủ bỏ phiếu chống với kế hoạch của Thủ tướng là người của chính đảng mình. Đây được xem là thất bại tồi tệ nhất của một Chính phủ trong lịch sử đương đại Anh quốc. Nó châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng với hệ lụy nhãn tiền là một Chính phủ có thể bị đổ bất cứ lúc nào (có thể ngay sau cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm) và đường rời EU hỗn loạn, thậm chí là ý dân trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2016 có thể bị “vứt vào sọt rác”.
Câu hỏi lớn vẫn đang bỏ ngỏ, dù thời điểm 29/3 đã rất gần: Rời EU bằng cách nào, khi nào? Hay ở lại EU mà Anh quốc là thành viên chủ lực từ năm 1973.
Thủ tướng May đã mất hơn 2 năm từ phác họa đến điều chỉnh và đàm phán với EU để có được một thỏa thuận mà bà mô tả “không thể tốt hơn”. Thỏa thuận cho phép Anh có thời gian 21 tháng chuyển tiếp và đàm phán một cơ chế thương mại hạn chế tổn thương cho cả Anh và EU. Nhưng số phiếu bác bỏ đã đánh đổ tất cả, đặt dấu ấn cho thất bại đầu tiên của một thỏa thuận giữa Anh với đối tác kể từ năm 1864.
10 tuần chông gai
Ông Jeremy Corbyn đại diện cho Công đảng đã kích hoạt cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm Chính phủ. Kết quả nó ra sao cả EU sẽ rõ trong sáng hôm nay, 17/1, nhưng bà May sẽ đối mặt với 10 tuần còn lại đến ngày 29/3 đầy chông gai, dù vượt qua hay thua trong cuộc bỏ phiếu.
Hai kịch bản rõ nhất sẽ được quyết định sớm: Thủ tướng May sẽ rũ bỏ sức ép để từ chức sớm; hoặc nếu không từ chức bà sẽ phải đệ trình một kế hoạch Brexit khác có lợi hơn cho nước Anh.
Điểm mấu chốt khiến các nghị sĩ Anh không đồng tình là vấn đề biên giới cứng giữa Anh - Bắc Ailen, bởi không ai ở Anh muốn đến Bắc Ailen mà phải qua thủ tục kiểm tra hộ chiếu như giữa hai quốc gia thông thường. Theo nhiều nhận định, bà May muốn tiếp tục ở lại sẽ phải thuyết phục được các nhà lãnh đạo EU nếu xác lập biên giới cứng thì nó cũng chỉ tạm thời và thời gian tồn tại càng ngắn càng tốt. Điều chỉnh đó sẽ giúp bà May trong ngắn hạn, đủ để Chính phủ của bà thu phục được những quan điểm chống trước khi có thể nghĩ đến một Brexit tổng thể mới.
| Lãnh đạo Công đảng Jeremy Corbyn mở đầu phiên tranh luận về cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm vào lúc 13h00 giờ London (20h00 giờ Hà Nội). Phiên này thường kéo dài nhiều tiếng, nhưng lâu nhất cũng kết thúc lúc 19h00 giờ London. Đây là thời điểm diễn ra bỏ phiếu và kết quả chỉ cần 15 phút là được công bố. Hà viện Anh có 650 nghị sĩ. Chính phủ cần tối thiểu 318 phiếu để tiếp tục tồn tại, bởi 7 phiếu của đảng Sinn Fein của người Ailen, 4 lãnh đạo Hạ viện cùng 4 nghị sĩ thuộc Ban kiểm phiếu không tham gia bỏ phiếu. |
