Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang chịu nhiều biến động, thị trường thủy sản cũng không nằm ngoài ảnh hưởng. Đặc biệt, sự tăng giá và thiếu hụt nguồn cung cá rô phi tại Trung Quốc đã mở ra cơ hội lớn cho cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Trung Quốc: Cung thiếu, giá tăng
Cá rô phi là một trong những loài cá thịt trắng phổ biến nhất tại nhiều thị trường, bao gồm cả Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, trong quý đầu tiên của năm 2024, giá cá rô phi tại Trung Quốc đã tăng đáng kể do thiếu hụt nguồn cung. Ngành công nghiệp cá rô phi đang phục hồi sau khi nhiều nông dân tạm ngừng hoạt động vào năm ngoái vì giá thấp. Hiện tại, giá cá rô phi tại các trang trại ở tỉnh Quảng Đông đã tăng lên khoảng 11,40 NDT/kg (1,61 USD/kg) và 11,20 NDT/kg ở tỉnh Hải Nam, cao hơn nhiều so với mức 8,5 NDT/kg cùng kỳ năm ngoái.
Chế biến cá rô phi.
Sự khan hiếm nguyên liệu thô tại Trung Quốc càng làm tăng thêm áp lực cho các nhà sản xuất cá rô phi. Lượng cá trong các ao nuôi ở miền Nam Trung Quốc tiếp tục giảm, và cá thả vào cuối năm ngoái đã đạt tiêu chuẩn thu hoạch, dự kiến sẽ được tung ra thị trường vào tháng 6/2024. Tuy nhiên, các nông dân vẫn thận trọng trong việc đầu tư vào nguồn cá rô phi mới, do lo ngại về sự biến động của giá cả và nhu cầu thị trường. Điều này dẫn đến tình trạng cung không đủ cầu, làm giá cá rô phi tiếp tục duy trì ở mức cao.
Sự thiếu hụt nguồn cung cá rô phi tại Trung Quốc đã tạo điều kiện thuận lợi cho cá tra Việt Nam xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Cá tra có giá rẻ hơn so với nhiều loài cá nước ngọt khác, kể cả cá chép nuôi, đã trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều người tiêu dùng nấu ăn tại nhà cũng như cho các chuỗi nhà hàng đại chúng tại Trung Quốc.
Cá tra.
Nhà hàng Yu Ni Zai Yi Qi ở Bắc Kinh và chuỗi nhà hàng 7 Fresh đã nhanh chóng đưa cá tra vào thực đơn của họ, với các bữa ăn cá nướng có giá từ 22,90 NDT (3,20 USD) đến 26,90 NDT (3,76 USD). Ngoài ra, cá tra fillet đông lạnh cũng được ưa chuộng trong thị trường thực phẩm cho trẻ em tại Trung Quốc vì là loại cá thịt trắng sạch và mềm, được nhiều bậc cha mẹ tin tưởng. Doanh số bán cá tra và cá rô phi, đã tăng lên trong những tháng gần đây.
Bên cạnh đó, sự phổ biến của cá tra trên thị trường Trung Quốc không chỉ dừng lại ở các nhà hàng. Các sản phẩm cá tra đông lạnh cũng được ưa chuộng trong các siêu thị, trở thành lựa chọn hàng đầu của nhiều gia đình. Sự kết hợp giữa chất lượng và giá cả phải chăng đã giúp cá tra Việt Nam tạo được dấu ấn mạnh mẽ trên thị trường Trung Quốc.
Hoa Kỳ: Cơ hội chưa thấy điểm kết
Trong quý đầu tiên của năm 2024, Hoa Kỳ vẫn là nước nhập khẩu cá rô phi lớn nhất thế giới, với lượng nhập khẩu hơn 55 triệu USD, giảm 3% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, nguồn cung từ các nhà cung cấp chính như Honduras, Mexico và Costa Rica đang thiếu hụt, dẫn đến mức nhập khẩu thấp nhất của Hoa Kỳ trong 12 năm qua. Điều này đã tạo ra cơ hội cho cá tra Việt Nam trở thành một lựa chọn thay thế tiềm năng.
Trong cùng thời gian trên, Hoa Kỳ nhập khẩu 19.600 tấn cá rô phi fillet đông lạnh từ Trung Quốc trị giá 73,6 triệu USD, giảm 13% về khối lượng và 8% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023. Ngoài ra, trong tháng 3/2024, Hoa Kỳ nhập khẩu 1.784 tấn cá rô phi tươi, giảm 200% so với cùng kỳ năm ngoái. Sự thiếu hụt này đã mở ra cơ hội cho cá tra Việt Nam xâm nhập thị trường Hoa Kỳ.
Những con số này cho thấy sự khan hiếm và áp lực giá cả đối với cá rô phi tại Hoa Kỳ, mở ra cơ hội lớn cho cá tra Việt Nam. Với chất lượng tốt và giá thành cạnh tranh, cá tra Việt Nam đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần, trở thành một trong những mặt hàng thủy sản được ưa chuộng tại thị trường Hoa Kỳ.
Nhiều dự báo cho thấy, trong quý II/2024, nguồn cung cá rô phi từ Trung Quốc sẽ phục hồi, nhưng vẫn còn thiếu hụt, dẫn đến giá cao. Điều này có thể giúp cá tra Việt Nam tiếp tục tận dụng cơ hội để mở rộng thị trường. Việc này đòi hỏi các nhà xuất khẩu cá tra cần tiếp tục duy trì chất lượng sản phẩm và cải thiện quy trình sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, các nhà sản xuất và xuất khẩu cá tra cần chú trọng vào việc xây dựng thương hiệu và marketing sản phẩm để tăng cường nhận diện và niềm tin của người tiêu dùng. Sự minh bạch trong quy trình sản xuất và cam kết về chất lượng sẽ là yếu tố then chốt giúp cá tra Việt Nam cạnh tranh hiệu quả trên thị trường quốc tế.
Sự biến động trong nguồn cung và giá cả của thị trường cá rô phi và cá tra là minh chứng rõ ràng cho thấy sự phức tạp và khó lường của thị trường thủy sản toàn cầu. Sự tăng giá và thiếu hụt nguồn cung cá rô phi tại Trung Quốc không chỉ tạo ra thách thức mà còn mở ra những cơ hội mới cho cá tra Việt Nam. Với chất lượng tốt và giá thành cạnh tranh, cá tra Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế, đặc biệt là tại Hoa Kỳ. Trong bối cảnh này, việc nắm bắt cơ hội và thích ứng nhanh chóng với những biến động của thị trường là chìa khóa để các nhà sản xuất và xuất khẩu cá tra Việt Nam duy trì và mở rộng thị phần của mình.
