Thuốc xịt giảm đau cho cầu thủ bóng đá

* Khi các cầu thủ đá bóng bị đau trên sân thì nhân viên y tế chỉ cần dùng bình thuốc phun vào chỗ bị thương, sau đó cầu thủ đó tiếp tục thi đấu. Xin hỏi bình thuốc đó là gì và tại sao có tác dụng giảm đau nhanh như thế?

Lê Vân Anh, Thiệu Hóa, Thanh Hóa

Đó là một chất làm lạnh có tên khoa học là Etyl clorua (C2H5Cl), còn gọi là Cloetan. Chất này có nhiệt độ là 12,3oC. Khi phun lên chỗ bị thương nhiệt độ cơ thể làm cho etyl clorua sôi lên và bốc hơi, thu nhiệt mạnh, làm cho da bị lạnh đông cục bộ và tê cứng đi. Dây thần kinh cảm giác sẽ không truyền được cảm giác đau lên não bộ nữa, và cầu thủ thấy hết đau.

Cũng do bị đông cục bộ nên vết thương cũng không còn chảy máu nữa. Chất này chỉ là hết đau chứ không có tác dụng chữa trị vết thương, vì vậy nếu bị thương nặng thì cầu thủ phải rời sân bóng để các bác sĩ lo chữa trị kịp thời vết thương hay đưa nhanh về bệnh viện.

* Xin hỏi ăn những rau củ như: Hành tỏi, lạc, khoai tây… bị mọc mầm có nguy hiểm và có gây bệnh gì không?

Lê Hoàng Giang, Cao Lãnh, Đồng Tháp

Khoai tây mọc mầm chứa solanin, đây là một chất độc, ăn vào gây ngộ độc. Biểu hiện trúng độc solanin là: Cổ họng khô, đầu lưỡi tê bì, khó thở, nôn mửa, đau bụng tiêu chảy, chóng mặt, hoa mắt…

Nếu trúng độc quá mạnh thì nhiệt độ trong người lên cao, hôn mê, co giật, hô hấp tê liệt có thể dẫn đến tử vong. Khoai tây nếu không được xử lý gì thông thường sẽ mọc mầm sau 60 ngày.

Nhiệt độ thấp có thể làm giảm sự mọc mầm này, nhưng đồng thời, lượng đường tích tụ trong khoai tây lại tăng lên. Khi đem sấy khô, lượng đường này sẽ bị hóa thành caramen, làm cho sản phẩm sấy khô có màu nâu xỉn xấu xí và làm suy giảm sức tiêu thụ trên thị trường. 

Tại châu Âu và Bắc Mỹ, các nhà sản xuất khoai tây thường dùng các hóa chất chống mọc mầm (như chloropropham, hay còn gọi là CIPC) lên sản phẩm của mình. Nhưng những chất này có thể còn sót lại và tồn tại bên ngoài lớp vỏ khoai tây, đe dọa tới an tòan sức khỏe của người tiêu dùng.

Tại Nhật đã có luật cấm sử dụng các lọai thuốc bảo quản đó. Trong 30 năm gần đây, các nhà sản xuất phải dùng đến liệu pháp sóng radio. Nhưng liệu pháp này lại đòi hỏi một kinh phí quá lớn...

Chẳng có công trình khoa học nào công bố hành, tỏi mọc mầm chứa chất độc hại gì cho cơ thể người. Hành mọc mầm thì thành lá mà ta vẫn thường ăn đấy thôi. Lá tỏi tây cũng là loại thực phẩm ngon.

 * Làm thế nào để biết một hòn đá là thiên thạch?

Hoàng Ngọc Tân, Đức Thọ, Hà Tĩnh

Thiên thạch hiểu khái quát là những vật thể tự nhiên từ khoảng không vũ trụ, bên ngoài trái đất. Thiên thạch có kích thước đa dạng từ vài mm đến hàng nghìn km.

Quốc tế phân loại các thiên thạch khác nhau như asteroid, meteoroid. Những thiên thạch có kích thước lớn từ vài trăm mét đến nghìn km chuyển động xung quanh mặt trời được gọi là tiểu hành tinh (asteroid), trong khi thiên thạch có kích thước lớn hơn hạt bụi, nhưng nhỏ hơn so với tiểu hành tinh thì được gọi là meteoroid.

Thiên thạch có đặc điểm riêng có thể phân biệt bằng mắt thường. Bề mặt thiên thạch thường đen nhẵn và bóng. Cũng có thiên thạch trên bề mặt có những vết lõm tròn nhẵn, hoặc các đường sẻ nứt do quá trình bào mòn và cháy nổ trong không khí.

Bên cạnh đó, bên ngoài mặt cắt của thiên thạch sẽ thấy nhiều hạt trong nhỏ, đường kính 1-3 mm. Về khối lượng, với cùng một kích cỡ thì thiên thạch thường nặng hơn và cứng chắc hơn đá thường. Thiên thạch thường chứa lượng sắt nhất định, có từ tính, dùng nam châm thử để nhận biết.

Về màu sắc, thiên thạch thường có màu đen, hoặc ngả màu đen vàng do bị oxy hóa. Nếu mài nhẵn mặt cắt của thiên thạch sắt rồi dùng axit nitric bôi vào, sẽ xuất hiện những vết rỗ rất đặc biệt, giống như các ô hoa.

Đó là vì thành phần các chất trong thiên thạch sắt phân bố không đều, chỗ nhiều chỗ ít niken. Chỗ chứa nhiều niken khó bị axit ăn mòn và ngược lại, tạo nên các đường vân. Đây cũng là một cách để nhận biết thiên thạch.

Tuy nhiên tốt nhất vẫn nên nhờ chuyên gia thẩm định để có kết luận chính xác khi định mua một thiên thạch đắt tiền.