Sông “lấn” ruộng
Quảng Thành là địa phương nằm cuối hạ lưu sông Bồ có chiều dài bờ sông qua địa bàn xã hơn 2km. Từ nhiều tháng qua, tình trạng sạt lở diễn ra tại khá nhiều điểm trên tuyến đường cặp bờ sông từ thôn Phú Lương đến Thanh Hà.
Ông Đào Trọng Thành- Chủ tịch UBND xã Quảng Thành thông tin: “Sạt lở trên sông Bồ đã có từ nhiều năm, nhưng từ trận lũ cuối vụ tháng 11/2014 đến nay, tình trạng sạt lở diễn ra mạnh mẽ hơn, nhiều nơi lấn sâu vào ruộng dân, uy hiếp mồ mả”.
Theo báo cáo của UBND xã Quảng Thành, trong 2km tuyến đường ven sông Bồ qua địa bàn xã, có 1,5km chưa được đầu tư kè chống sạt lở. Trong đó, đoạn đường từ làng Phú Lương A đến cồn mồ thôn Thanh Hà dài khoảng 300m là điểm xung yếu và sạt lở mạnh nhất.
Chỉ tính thời gian gần đây, các đoạn sông trên đã “lấn” vào đất liền hơn 10m, đặc biệt có đoạn sạt lở gần 20m (lấn sâu vào tuyến đường WB2 liên xã Quảng Thọ- Quảng Thành). Tại những điểm ăn sâu 20m này, một số mồ mả của dân làng bị sông cuốn trôi.
Có mặt tại đoạn sông gần Đồng Miếu Vua, ông Mai Mơ- Trưởng thôn Thanh Hà cho biết: “Chỉ mới tháng trước thôi bờ sông còn ngoài kia, giờ đã ăn sâu vô mấy mét rồi. Khu vực này trước đây trồng tre pheo để giữ đất, giờ sông cuốn sâu vô, nhấn chìm hết cả”.
Theo ghi nhận của chúng tôi, đoạn đồng ruộng gần Đồng Miếu Vua, nhiều diện tích ruộng trải dài trên 20m có hiện tương nứt đất bề ngang khoảng 0,3-0,5m, chiều sâu khoảng 1-2m. Được biết, khu vực này có chừng 3,5 ha lúa của bà con Đội 3, HTX Phú Thanh.
Ông Trần Văn Ngọt, một hộ dân sống gần khu vực Đồng Miếu Vua cho biết: “Sống ở đây mấy chục năm mà chưa khi mô thấy sạt lở nhiều như ri. Nhiều lúc thấy thuyền hút cát chạy ầm ầm. Bà con xua đuổi rồi mấy ngày sau đâu lại vào đấy”.
Vừa cầm sào chọc xuống hố sâu, ông Mơ cho biết thêm: “Nếu không xây kè để bảo vệ thì mùa mưa lũ tới, diện tích ruộng ven sông ni chắc sẽ không còn. Bởi giờ dưới chân ruộng sát sông đã khoét hàm ếch hết, có thể sụt xuông bất cứ lúc nào”.
Tình trạng sạt lở bờ sông Bồ còn uy hiếp hàng trăm ngôi mộ ở khu vực cồn mồ của thôn Thanh Hà.
“Cát tặc” là thủ phạm
Ông Đào Trọng Thành, Chủ tịch UBND xã Quảng Thành khẳng định, nguyên nhân sạt lở bờ sông diễn ra mạnh mẽ trong thời gian gần đây là do tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép của người dân địa phương, làm thay đổi dòng chảy.
Do khu vực đoạn sông từ thôn Phú Lương đến thôn Thanh Hà cách xa khu dân cư, các đối tượng khai thác cát trộm là người dân địa phương khá tinh vi nên rất khó xử lý. “Trong năm 2014, địa phương đã phát hiện 3 trường hợp khai thác cát sỏi trái phép, tiến hành xử phạt hành chính tổng cộng 4,5 triệu đồng”- ông Thành cho biết.
Để ngăn chặn tình trạng này, xã Quảng Thành đã cho tiến hành họp hai thôn Thanh Hà và Phú Lương nhằm thành lập tổ tự quản, giám sát, ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép; yêu cầu các chủ phương tiện đò thuyền phải ký cam kết không vi phạm.
Ông Thành cho biết thêm: “Trước mặt cần gia cố mặt sông hạn chế tình trạng sạt lở xâm lấn tới bờ ruộng, về lâu dài cần xây dựng bờ kè chống sạt lở nhằm bảo vệ tuyến đường liên xã Quảng Thành- Quảng Thọ cũng như tính mạng, tài sản của người dân nhất là trong mùa mưa lũ. Do nguồn kinh phí để thực hiện việc xây kè vượt quá khả năng tài chính của địa phương nên rất cần sự quan tâm của các cấp, ngành”.
