1 triệu ha lúa chất lượng cao: 1 HTX 'gánh' khoảng 5.000 ha

HTX là hạt nhân duy trì chuỗi liên kết

Một trong những nội dung mà Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) hướng tới là chuyển đổi sản xuất lúa theo hướng bền vững và tăng trưởng xanh, từ đó, nâng cao giá trị sản xuất, thu nhập cho người nông dân.

Để thực hiện hiệu quả nội dung này, việc hình thành các chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm được xem là yếu tố then chốt. Trong đó, các hợp tác xã (HTX) được xem là chủ thể quan trọng nhất trong việc hình thành, duy trì mối liên kết bền chặt giữa nông dân với nông dân và nông dân với doanh nghiệp.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) cho biết: Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL có nhiều cách tiếp cận theo chiều dọc, chiều ngang, theo những đột phá về khoa học công nghệ hoặc chính sách. Tuy sách, một điểm đặc biệt trong Đề án là đề cao vai trò của các hợp tác xã (HTX) và liên kết ngang. Việc hình thành các HTX, phát triển kinh tế tập thể theo chuỗi là một xu hướng bắt buộc.

Trong Đề án, các HTX sẽ phát triển mạnh chuỗi liên kết ngang (giữa HTX và HTX; HTX và những chủ thể đồng cấp), tiến tới hình thành các liên minh HTX.

Hiện nay, ĐBSCL có 2.000 HTX, trong khi chúng ta cần 1 triệu ha sản lúa, như vậy, 1 HTX phải đảm đương khoảng 5.000 ha. Trên thực tế, không phải HTX nào cũng có diện tích canh tác lớn như vậy,  do đó, sẽ có 2 cách để triển khai hiệu quả nội dung này là tăng số lượng diện tích của HTX hoặc tăng số lượng HTX lên để đạt được con số 1 triệu ha.

Theo ông Tùng, về khâu tổ chức thực hiện, các chính sách hỗ trợ HTX chúng ta đã có, vấn đề là vận dụng chính sách đó như thế nào cho hiệu quả để tiếp sức cho HTX phát triển.

Do đó, việc đầu tiên cần làm là các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương phải rà soát lại tất cả các chủ trương, chính sách hiện có, tích hợp lại để áp dụng hiệu quả. Đồng thời, nghiên cứu những chính sách mới, cần thiết để tạo “cú hích” cho các HTX .

Bên cạnh đó, đẩy mạnh hoạt động đào tạo, nâng cao năng lực cho chủ thể là HTX vì muốn Đề án triển khai trên diện tích rộng bắt buộc phải sử dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại. Muốn áp dụng hiệu quả công nghệ thì bản thân các thành viên HTX phải có kiến thức.

Tạo cơ chế thông thoáng thu hút doanh nghiệp

Theo ông Lê Thanh Tùng, tinh thần chung của Đề án là dựa vào những chính sách đã có chúng ta tích hợp, vận dụng phù hợp, tạo sự thông thoáng cho việc thực hiện chính sách trên địa bàn các địa phương.

Bên cạnh đó, để đảm bảo tiến độ cho Đề án, mang lại sự hứng khởi cho các địa phương, nông dân, HTX, doanh nghiệp, Đề án cũng dự thảo đề xuất một số chính sách mới như: Những hộ tham gia đề án sẽ được hỗ trợ 30% số tiền mua lúa giống (lúa giống này phải được tính theo công thức giảm giống).

Tăng cường công tác đào tạo, nâng cao năng lực cho các HTX, tập trung vào việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại vào sản xuất bằng việc tạo điều kiện cho HTX được vay vốn tín chấp khi tham gia vào Đề án.

Đối với các doanh nghiệp tham gia thu mua lúa gạo cho vùng nguyên liệu, Đề án cũng dự thảo đề xuất tạo điều kiện cho đối tượng này được tham gia vay vốn. Bởi lẽ, không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ kinh phí để thu mua với số lượng lớn, trong khi, chỉ có doanh nghiệp tham gia liên kết, thu mua mới kích cầu được nông dân hăng hái sản xuất.

Do đó, muốn có doanh nghiệp liên kết với nông dân để xây dựng vùng nguyên liệu lớn thì phải tạo điều kiện cho họ vay vốn, chí ít giúp doanh nghiệp đủ tiền thu mua toàn bộ sản phẩm trong phạm vi xây dựng liên kết.