Mấy năm gần đây, tỉnh Bắc Kạn liên tiếp ban hành văn bản “đá nhau” trong khai thác và chế biến khoáng sản; thậm chí cùng một chữ ký đã dẫn doanh nghiệp đi vào ngõ cụt.
Tin theo chữ ký...
Để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến, nâng cao giá trị quặng chì kẽm, ngày 11/5/2006, Tỉnh uỷ Bắc Kạn có chủ trương cho Cy cổ phần khoáng sản Bắc Kạn (Cty KSBK) mở rộng chế biến khoáng sản và đầu tư nhà máy luyện chì kim loại, công suất 10.000 tấn/ năm tại khu công nghiệp Lũng Váng, thị trấn Bằng Lũng huyện Chợ Đồn.
Ngày 27/7/2006, UBND tỉnh có quyết định chấp thuận cho Cty KSBK xây dựng nhà máy luyện chì công suất 10.000 tấn/năm. Tiếp theo đó, ngày 22/12/2006, Tỉnh uỷ Bắc Kạn có chủ trương cấp mỏ chì kẽm Bó Nặm, xã Quảng Bạch huyện Chợ Đồn cho Cty KSBK. Ngoài ra trong quá trình xây dựng nhà máy luyện chì, Cty KSBK còn được UBND tỉnh ban hành hàng loạt văn bản nhằm khuyến khích doanh nghiệp tích cực hoàn thành kế hoạch của mình.
Trên cơ sở đó, Cty KSBK dồn toàn tâm sức để vừa xây dựng hạ tầng nhà máy, vừa tuyển chọn gần 300 công nhân ưu tú đi học nghề luyện chì. Tiếp đó, một nhà máy luyện chì công suất 10.000 tấn/năm bằng công nghệ thuỷ luyện đầu tiên của núi rừng Việt Bắc chính thức được ra đời tại Cụm công nghiệp Nam Bằng Lũng. Nhà máy được xây dựng phù hợp theo Quyết định 176 ngày 1/8/2006 của Thủ tướng Chính phủ. Việc đầu tư chính xác từ qui hoạch nhà máy đến công suất, và sản phẩm chạy thử nghiệm của nhà máy đạt chất lượng cao, đúng thiết kế kỹ thuật, thế nhưng chỉ chạy được khoảng một tháng thì phải đóng cửa, vì không có nguyên liệu, hơn 200 công nhân của nhà máy luyện chì lại tản mát về quê hoặc đi tìm việc làm khác, khiến Cty KSBK thiệt hại đủ đường.
... để dẫn đến ngõ cụt
Huyện Chợ Đồn (Bắc Kạn) là nơi tập trung nhiều mỏ chì kẽm lớn của miền Bắc. Quặng lộ thiên có đều ở các xã: Lương Bằng, Bản Thi, Quảng Bạch, Đồng Lạc, Ngọc Phái, Nghĩa Tá, Bằng Lãng,… với trữ lượng, hàm lượng tốt, đảm bảo cho phát triển công nghiệp chế biến. Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định qui hoạch nơi đây có một nhà máy luyện chì 10.000 tấn/năm tại cụm công nghiệp Nam Bằng Lũng huyện Chợ Đồn, đảm bảo nguồn nguyên liệu cho sự nghiệp phát triển đất nước giai đoạn 2006 - 2015. Cũng theo quyết định của Chính phủ, tỉnh Bắc Kạn đã cho phép Cty KSBK đầu tư một nhà máy luyện chì công suất 10.000 tấn/năm phù hợp với qui hoạch. Khi nhà máy luyện chì gần hoàn thiện, hồ sơ cấp phép khai thác mỏ chì kẽm Bó Nặm được Sở TN - MT trình lên UBND tỉnh Bắc Kạn cấp phép cho Cty KSBK khai thác mỏ thì Tỉnh uỷ Bắc Kạn lại họp và ban hành Kết luận số 09/KL-TU ngày 13/8/2007 về việc “Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng khoáng sản”, trong kết luận này có đoạn “Cty TNHH Ngọc Linh (Cty Ngọc Linh): Giao thăm dò, khảo sát các mỏ thuộc xã Quảng Bạch, Đồng Lạc và phần còn lại của Nà Tùm, huyện Chợ Đồn”.
Chữ ký lần này vẫn của ông Dương Đình Hân, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh uỷ (nay ông Hân đã chuyển công tác khác), lại đè lên chữ ký trước đó cũng của ông Hân là Thông báo 289-TB/TU ngày 22/12/2006, về “Chủ trương cấp mỏ chì kẽm cho Bó Nặm xã Quảng Bạch, huyện Chợ Đồn cho Cty KSBK”. Chẳng hiểu vô tình hay hữu ý, chữ ký này đã đưa hai doanh nghiệp là Cty Ngọc Linh và Cty KSBK vào cuộc tranh chấp khó hiểu, dẫn đến một cuộc đua và hệ luỵ là cả hai đang mệt mỏi, chưa biết ngày mai sẽ ra sao, bởi từ 2007 đến nay 8/8/2010, cả hai Cty Ngọc Linh và Cty KSBK đều căng bạt, dựng lều cử người ăn chực nằm chờ canh giữ điểm mỏ Bó Nặm tại thôn Bó Pje xã Quảng Bạch huyện Chợ Đồn, vì bên nào cũng có văn bản của Tỉnh uỷ trong tay.
Chính sự ban hành văn bản khó hiểu này của Tỉnh ủy Bắc Kạn khiến cho hai doanh nghiệp gặp vô vàn khó khăn, nguy cơ dẫn vào đường cụt. Hiện tại, họ đang cần câu trả lời rõ ràng của chính quyền tỉnh Bắc Kạn.
