Những sai phạm tại Sở NN-PTNT tỉnh Thừa Thiên - Huế

.

Bài 1: Dự án 'trồng rừng trên giấy'

Tháng 7/2020, Thanh tra tỉnh Thừa Thiên - Huế thanh tra công tác quản lý 5 dự án, đầu tư xây dựng tại Sở NN-PTNT và các đơn vị trực thuộc. 

Chỉ định thầu đơn vị tư vấn không có chức năng tư vấn lập dự án

Năm 2015, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt Dự án đầu tư phát triển rừng ven biển đầm phá (SPRCC) với tổng mức đầu tư 110,536 tỷ đồng do. Dự án do Chi cục Lâm nghiệp tỉnh (nay là Chi cục Kiểm lâm) làm chủ đầu tư, triển khai tại 5 huyện Phong Điền, Quảng Điền, Phú Vang, Phú Lộc và Hương Trà.

Sau đó, dự án được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế điều chỉnh 4 lần, chủ yếu do thay đổi chủ đầu tư, quy mô và địa điểm, cơ cấu chi phí và nguồn vốn.

Quy hoạch bảo vệ rừng 5 nghìn ha trong dự án không thể hiện địa chỉ lô, khoảnh, tiểu khu, hiện trạng, loại cây, mật độ và công tác quản lý bảo vệ rừng tại thời điểm lập dự án. Theo hồ sơ khảo sát, thiết kế, một số tiểu khu ngoài phạm vi và mục tiêu của dự án, thậm chí thuộc rừng tự nhiên vẫn đưa vào dự án để quản lý bảo vệ rừng…

Trên hồ sơ thể hiện 60 lô quy hoạch trồng rừng trùng (đã có rừng) với quy hoạch bảo vệ phát triển rừng của tỉnh. Đơn vị tư vấn khảo sát không cụ thể địa điểm đất chưa có rừng theo quy hoạch phát triển rừng của tỉnh giai đoạn 2009 đến 2020 dẫn đến đề xuất diện tích trồng mới rừng thiếu cơ sở, nằm ngoài diện tích quy hoạch.

Tại huyện Quảng Điền diện tích chưa có rừng là 84,7ha nhưng Dự án quy hoạch trồng rừng 158,6ha. Tại huyện Hương Trà, diện tích chưa có rừng 9,7ha nhưng Dự án quy hoạch trồng rừng 124,3ha... Rừng tại xã Hải Dương (thị xã Hương Trà) đã trồng phi lao trước đây bởi một dự án khác, mật độ còn lại tại thời điểm lập dự án khoảng 550 cây/ha. Theo quy định, diện tích rừng này phải được khoanh nuôi tái sinh có tác động, chứ không lập dự án trồng bổ sung nâng cấp chất lượng rừng với mật độ 1.100 cây/ha như chủ đầu tư đã thực hiện.

Chủ đầu tư chỉ định thầu cho Công ty TNHH Dịch vụ và Tư vấn Nông lâm nghiệp Đồng Tiến tư vấn lập dự án. Tuy nhiên, công ty này không hoạt động trong lĩnh vực tư vấn lập dự án; từ khi thành lập đến hết năm 2015 không có hợp đồng tư vấn lập dự án nào. Hồ sơ liên quan chủ nhiệm lập dự án không thể hiện thời gian công tác trong lĩnh vực tư vấn lập dự án.

Thanh tra cũng chỉ ra, việc chủ đầu tư thành lập BQLDA để QLDA là chưa đúng quy định; điều kiện năng lực BQLDA cũng chưa đảm bảo.

Các gói thầu trồng rừng của Dự án được phê duyệt hình thức lựa chọn nhà thầu là “đặt hàng” với loại hợp đồng “trọn gói”. Tuy nhiên, hình thức “đặt hàng” chưa tuân thủ Luật Đấu thầu; các gói thầu trồng rừng không thuộc trường hợp phải đặt hàng do chưa đảm bảo về điều kiện, tiêu chí và căn cứ...

Qua kiểm tra hồ sơ thiết kế, dự toán đối với các gói thầu của một số hạng mục cho thấy, việc lập, thẩm định và phê duyệt dự toán không đúng với bản vẽ thiết kế; đơn giá trong dự toán không đúng với quy định, dẫn đến phê duyệt tăng giá trị xây lắp với số tiền 122,537 triệu đồng. Chủ đầu tư lập, thẩm định và phê duyệt dự toán đối với một số công trình trồng rừng ngập mặn tính hao hụt khối lượng đất đắp không đúng quy định, phê duyệt tăng giá trị xây lắp với số tiền 517,32 triệu đồng...

Tại thời điểm hợp đồng đặt hàng trồng rừng (năm 2015), Công ty TNHH MTV Thiên Chấn Hưng không có nhân lực chuyên môn, chưa thực hiện thi công công trình tương tự,... 

Khai khống nhiều diện tích rừng trồng

Theo nội dung hợp đồng đã ký kết với các đơn vị trồng rừng trên cát ven biển thì việc nghiệm thu, thanh toán được thực hiện sau khi hoàn thành trồng cây 30 ngày. Tuy nhiên, chủ đầu tư đã nghiệm thu thanh toán khi chưa đủ 30 ngày, nghiệm thu khi cây trồng chưa ổn định.

Đoàn thanh tra kiểm tra ngẫu nhiên hiện trạng rừng trồng tại một số địa điểm thực hiện dự án và phát hiện cây trồng phát triển chậm, một số diện tích mới trồng dặm và một số diện tích chết cục bộ.

Năm 2018, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế điều chỉnh dự án đầu tư, diện tích trồng rừng ngập ngọt là 62,5ha. Trong đó, đối với trồng rừng tại huyện Phong Điền phê duyệt với 44ha nhưng chỉ trồng 22,7ha. Một số gói thầu trồng và chăm sóc rừng ngập ngọt tại xã Điền Hòa (Phong Điền) chưa được chủ đầu tư thực hiện. Rừng trồng tại xã Quảng Thái (Quảng Điền) khó đảm bảo được cây trồng sống đều và ổn định, nhiều diện tích chết cục bộ.

Hầu hết diện tích trồng rừng tại xã Điền Hương (Phong Điền) không có cây, chỉ có một vài cây thưa thớt. Tuy nhiên, cuối năm 2018, chủ đầu tư vẫn ký nghiệm thu chăm sóc rừng (năm thứ 2) trên diện tích 18,7ha với số cây đạt hơn 90%.

Tổng diện tích trồng rừng ngập mặn được UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế phê duyệt là 164,7ha nhưng chủ đầu tư hợp đồng đặt hàng trồng và chăm sóc 121,3ha với tổng giá trị hợp đồng 46.422,81 triệu đồng và đến hết năm 2018 mới trồng được 120,44ha.

Ngày 8/3/2016, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu Dự án SPRCC. Tuy nhiên, trước đó, chủ đầu tư đã chia nhỏ các gói thầu, trình Sở NN-PTNT phê duyệt hồ sơ thiết kế, dự toán với diện tích thiết kế 4,4ha. Đến ngày 12/5/2017, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế tiếp tục ban hành quyết định điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu Dự án SPRCC. Đến hết năm 2018, chủ đầu tư mới triển khai trồng đạt 60,4% kế hoạch. Gói thầu trồng và chăm sóc rừng ngập mặn tại thị trấn Lăng Cô (Phú Lộc) phê duyệt 12,7ha nhưng chủ đầu tư chỉ trồng 1,56ha. Gói trồng và chăm sóc rừng ngập mặn tại xã Quảng Lợi (Quảng Điền), chủ đầu tư không tổ chức đặt hàng trọn gói các gói thầu như phê duyệt mà chia ra từng giai đoạn để phê duyệt dự toán và đặt hàng qua các năm, trước khi có quyết định phê duyệt điều chỉnh.

Chủ đầu tư đã nghiệm thu chăm sóc rừng trồng không đúng với thực tế. Gói thầu thực hiện tại xã Quảng Lợi mới chăm sóc hơn 10 tháng nhưng đã nghiệm thu hoàn thành năm thứ nhất. Gói thầu trồng và chăm sóc rừng ngập mặn xã Quảng Phước (thị xã Hương Trà) mới chăm sóc 7 tháng; gói thầu trồng và chăm sóc rừng ngập mặn xã Lộc Điền (Phú Lộc) chăm sóc 5 tháng; gói thầu tại thị trấn Phú Lộc chăm sóc 6 tháng nhưng đã nghiệm thu hoàn thành cả năm,...

Theo hồ sơ thiết kế kỹ thuật trồng và chăm sóc được duyệt thì thời gian chăm sóc là 4 năm nhưng quá trình thực hiện, chủ đầu tư đã điều chỉnh giảm thời gian chăm sóc theo thời gian kết thúc của dự án (năm 2020). Vì vậy, gói thầu trồng và chăm sóc rừng ngập mặn xã Phú Diên (Phú Vang), Lộc Bình, Lộc Trì (Phú Lộc) thiết kế phê duyệt thời gian chăm sóc 4 năm nhưng chủ đầu tư chỉ thực hiện hợp đồng với thời gian chăm sóc 2 năm...

Gói thầu trồng và chăm sóc rừng ngập mặn xã Lộc Điền (2017), thiết kế với diện tích trồng rừng là 7,51ha. Trong đó, 2 lô có tổng diện tích 0,55ha đã được nghiệm thu thanh toán nhưng trùng với diện tích quy hoạch thực hiện Dự án Green white. Các điểm trồng rừng ở xã Hương Phong (Hương Trà) phát triển rất chậm, cây mới tra dặm chiếm 40%. Bần ở các xã Hải Dương (Hương Trà), Phú Diên (Phú Vang), Lộc Bình, Lộc Trì, Quảng Phước (Quảng Điền) cây phát triển không đều, chết cục bộ…

Đến hết năm 2018 chủ đầu tư đã sử dụng 2,026.87 tỷ đồng chi phí QLDA và giám sát thi công. Tuy nhiên, qua thanh tra, đoàn phát hiện chủ đầu tư sử dụng kinh phí quản lý dự án chi làm thêm giờ cho các thành viên bán chuyên trách của BQLDA và sửa chữa tài sản của chủ đầu tư là chưa đúng quy định.

Chủ đầu tư không đủ năng lực, kinh nghiệm về giám sát hạng mục kè mềm, tạo bãi, hàng rào nhưng vẫn tự thực hiện. Khi triển khai, chủ đầu tư hợp đồng thời vụ với cá nhân không đúng ngành nghề được cấp phép làm chuyên gia để giám sát thi công. Chủ đầu tư hợp đồng với các đơn vị tư vấn khảo sát địa hình, địa chất, lập bản vẽ thiết kế thi công, dự toán để thực hiện và nghiệm thu thanh lý tổng số tiền gần 797 triệu đồng. Trong khi đó, công tác khảo sát địa hình này phải được thực hiện tại các bước lập dự án hoặc đã được thực hiện trước đó.