Chủ đầu tư nói 'không chậm, không điều chỉnh', dân kêu khổ

Theo nội dung trả lời Báo NNVN về hệ thống thủy lợi hàng nghìn tỷ đồng do Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập trúng thầu và thi công, Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT Phú Thọ (UBND tỉnh Phú Thọ), đơn vị được giao chủ đầu tư chỉ thừa nhận Dự án Cải tạo, nâng cấp hệ thống tiêu Ngòi Hiêng, huyện Hạ Hòa là điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng từ “hoàn thành trước 31/12/2017” sang hoàn thành trước 31/12/2020.

Còn lại, tại các dự án Trạm bơm tiêu Sơn Tình, Trạm bơm tiêu Dậu Dương, hồ chứa nước Ngòi Giành…  Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT Phú Thọ khẳng định quá trình thực hiện dự án không điều chỉnh tổng mức đầu tư, không điều chỉnh tiến độ dự án…

Tuy nhiên, những trả lời của chủ đầu tư khiến người dân bức xúc và khác với thực tế đang diễn ra ở nhiều dự án.

Cụ thể, tại dự án Trạm bơm tiêu Sơn Tình (huyện Cẩm Khê), dự án có tổng mức đầu tư hơn 400 tỷ đồng, Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT Phú Thọ thông tin tình hình thực tế tại công trình như sau: Đang triển khai thi công. Thi công xong bể xả, bể hút, cống tiêu tự chảy, cụm vớt rác, cơ bản thi công xong nhà trạm… Đang thi công tuyến kênh tiêu…

Thực tế tại các xã Yên Tập, Phú Khê, địa điểm thực hiện dự án, ghi nhận của PV cho thấy dự án hoàn toàn bỏ hoang, không hề có bóng dáng của nhà đầu tư “đang thi công” như chủ đầu tư khẳng định. Người dân ở đây đang vô cùng bức xúc vì mất đất canh tác, nhà cửa bị nứt, bị sụt lún trong khi đó dự án lại bỏ hoang.  

Tương tự là tại dự án trạm bơm tiêu Dậu Dương (huyện Tam Nông), theo chủ đầu tư: Đã thi công hoàn thành toàn bộ phần nhà trạm và lắp đặt xong máy bơm. Đang thi công hoàn thiện hạng mục cổng tường rào để bàn giao và đưa vào sử dụng.

Tuy nhiên, có mặt tại địa điểm này hoàn toàn không thấy Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập hoạt động gì. Người dân địa phương thì vẫn miệt mài khiếu kiện đòi quyền lợi, tố cáo nhà thầu thất hứa. Cán bộ xã Dân Quyền thừa nhận việc người dân vẫn đang đấu tranh đòi quyền lợi là do dự án vẫn chưa giải phóng xong mặt bằng, chưa hoàn thành tuyến đường bờ kênh dẫn nước…

Vì sao mạng lưới dự án thủy lợi được cho là cấp bách, cần thiết ở Phú Thọ lại lâm vào cảnh tiêu điều như vậy? Có ý kiến cho rằng bởi đơn vị thi công đã ôm quá nhiều dự án, đặc biệt là các dự án do Sở NN-PTNT Phú Thọ làm chủ đầu tư.

Theo thông tin cập nhật năm 2019, Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập có địa chỉ tại thị trấn Lâm Thao, huyện Lâm Thao (Phú Thọ) với vốn điều lệ 700 tỷ đồng.

Trong đó ông Hoàng Ngọc Hải sở hữu hơn 99% vốn tương ứng trên 693 tỷ đồng, người đại diện theo pháp luật của Công ty là ông Nguyễn Văn Thỏa, sinh năm 1970, sở hữu trên 0,4% vốn điều lệ.

Lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp này là xây dựng nhà, các công trình đường sắt và đường bộ, xây dựng công trình công nghiệp; xây dựng công trình cửa - công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn (kênh mương, hồ đập, đê, kè, đường thủy, bến cảng và các công trình trên sông, các cảng du lịch, cửa cống...); công trình hạ tầng kỹ thuật, vận tải hàng hóa bằng đường bộ…

Thống kê sơ bộ cho thấy, ngoài hệ thống thủy lợi hàng nghìn tỷ đồng, Sở NN-PTNT Phú Thọ đã lựa chọn Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập thực hiện hàng loạt dự án với mức đầu tư hàng trăm tỷ đồng khác.

Nói không ngoa, đa phần những dự án khủng ở Phú Thọ đều có bóng dáng của ông lớn Tự Lập. Điều đáng chú ý là có những dự án tỷ lệ tiết kiệm trong các gói thầu cực thấp.

Điển hình như gói thầu số 14/XL-TB Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình, thuộc Dự án Hồ chứa nước Ngòi Giành, tỉnh Phú Thọ. Dự án này do Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT Phú Thọ mời thầu, Sở NN-PTNT tỉnh này làm chủ đầu tư.

Tại quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, chủ đầu tư đã lựa chọn liên danh Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập và Cty CP xây dựng 47 với giá trúng thầu 687.742.289.000 đồng, sát sạt với giá gói thầu là 688.461.425.000 đồng.

Cuối năm 2019 Ban QLDA đầu tư xây dựng công trình NN-PTNT Phú Thọ tiếp tục lựa chọn liên danh Công ty Cổ phần Đạt Hưng và Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập tại dự án Khắc phục sự cố tràn đê tả, hữu sông Bứa thuộc địa bàn huyện Tam Nông và Cẩm Khê với giá trúng thầu 36.111.346.000 đồng, trong khi giá mời thầu là 36.132.283.000 đồng…

Không chỉ riêng địa bàn Phú Thọ, Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập cùng lúc trúng thầu và thực hiện hàng loạt dự án khủng khác tại nhiều tỉnh thành như Vĩnh Phúc, Tiền Giang…

Cũng đã có những lùm xùm tại dự án quản lý nguồn nước và ngập lụt tỉnh Vĩnh Phúc khi Tự Lập liên danh với một doanh nghiệp khá lớn khác ở Phú Thọ là Công ty Cổ phần Xây lắp và Cơ khí Phương Nam.

Dự án Quản lý Nguồn nước và Ngập lụt Vĩnh Phúc là dự án đầu tiên trong cả nước vay vốn từ nguồn vốn vay ưu đãi của Ngân hàng Thế giới (WB) với tổng mức đầu tư 220 triệu USD (tương đương hơn 4.800 tỷ đồng); trong đó, 150 triệu USD vốn vay, còn lại là vốn đối ứng.

Đây là dự án rất quan trọng, nhằm kiểm soát tình trạng ngập úng, quản lý tốt nguồn nước, ổn định sản xuất và đời sống cho hơn 500 nghìn người dân sinh sống chung quanh khu vực.

Tuy nhiên, dự án gặp phải nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện, nhất là trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Tổng diện tích đất cần thu hồi là hơn 503 ha; dự kiến thời gian thực hiện giải phóng mặt bằng từ tháng 5/2015 đến hết năm 2019.

Nhưng trong khoảng thời gian từ tháng 6/2016 đến tháng 1/2018, dự án tạm dừng do phải điều chỉnh quy hoạch của hai phần ba hạng mục thuộc giai đoạn 1.

Theo tìm hiểu hồ sơ, Ban Quản lý dự án sử dụng vốn vay nước ngoài tỉnh Vĩnh Phúc trước đó mời gọi nhà thầu thực hiện Gói thầu CW02 Cải tạo, nâng cấp lưu vực C, Xây dựng 2 điều tiết Cầu Tôn, Cầu Sắt; nạo vét 4 sông (Bá Hanh, Cầu Bòn, sông Nối, sông Tranh) và xây dựng bãi bùn Đồng Mong.

Yêu cầu của dự án, nhà thầu tham dự phải có kinh nghiệm thi công ít nhất một hợp đồng về thi công xây dựng công trình cống điều tiết hoặc trạm bơm tưới tiêu, trong đó giá trị tham gia của nhà thầu ít nhất là 66 tỷ đồng; có ít nhất một hợp đồng về thi công xây dựng công trình đào nạo vét kênh hoặc sông hoặc hồ đầm, trong đó giá trị tham gia của nhà thầu ít nhất là 88 tỷ đồng; ít nhất một hợp đồng về thi công xây dựng kè sông/hồ/kênh, trong đó giá trị tham gia của nhà thầu ít nhất là 14 tỷ đồng. Doanh thu xây lắp bình quân hàng năm trong 3 năm vừa qua (2015, 2016, 2017) không nhỏ hơn 370 tỷ đồng và có dòng tín dụng tối thiểu 60 tỷ đồng.  

Nhưng thực tế, theo thống kê cho thấy trong vòng gần 3 năm trở lại đây, Công ty Cổ phần Xây lắp và Cơ khí Phương Nam gần như không có nhiều kinh nghiệm về lĩnh vực này.

Liên minh sai phạm

Trong kết luận của Thanh tra Chính phủ mới đây, cả Sở NN-PTNT Phú Thọ, Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập và Công ty Cổ phần Đạt Hưng đều có những vi phạm, đặc biệt là tại các dự án do Sở NN-PTNT Phú Thọ làm chủ đầu tư.

Cụ thể, tại Dự án đường sơ tán dân thuộc các huyện Cẩm Khê, Yên Lập, Thanh Sơn, giá trị chênh lệch tăng giữa thi công bằng máy và thủ công, Công ty TNHH Xây dựng Tự Lập đã hưởng chênh lệch giá trị 1,121 tỷ đồng.

Trong khi đó, Công ty Cổ phần Đạt Hưng, nhà thầu thi công dự án Cứng hóa mặt đê tả Sông Lô (gói thầu số 5) thuộc dự án Cầu sông Lô và cứng hóa mặt đê tả sông lô, huyện Đoan Hùng do Sở NN-PTNT Phú Thọ làm chủ đầu tư sai phạm số tiền 116,80 triệu đồng…

Theo cơ quan thanh tra, đối với sai phạm quyết toán không đúng quy định của pháp luật tại 2 dự án này cần tổ chức kiểm điểm nghiêm túc và có hình thức kỷ luật phù hợp.