 |
| cDa29 có khả năng nhìn thấy nhiều hơn những người bình thường 99 triệu màu sắc. Ảnh minh họa: Pixabay.com. |
Điều đó đồng nghĩa người phụ nữ này có thể nhìn thấy nhiều hơn người bình thường 99 triệu màu và các nhà khoa học cho rằng cô chỉ là một trong số rất nhiều người có siêu thị lực mà họ gán bằng cái tên “tetrachromat” đang sống giữa chúng ta, theo Science Alert.
Hầu hết mọi người chỉ có ba loại tế bào nón trong mắt. Mỗi tế bào nón được cho là có khả năng phân biệt 100 sắc thái màu. Vì vậy, tổng hợp cả ba tế bào nón lại, chúng ta có thể phân biệt khoảng một triệu màu khác nhau.
Đa phần những người mù màu chỉ có hai tế bào nón hoạt động. Đây là lý do họ chỉ nhìn thấy được khoảng 10.000 sắc thái màu. Đa số các loài động vật có vú khác, bao gồm cả chó hay khỉ Tân Thế giới, cũng đều chỉ có hai tế bào nón trong mắt.
Nhưng một bác sĩ ở miền bắc nước Anh, với định danh cDa29, được xác định có tới 4 tế bào nón trong mắt, nâng tổng số màu mà cô có thể phân biệt lên tới 100 triệu.
Ý tưởng về người có 4 tế bào nón lần đầu tiên được đề xuất vào năm 1948 bởi nhà khoa học Hà Lan HL de Vries, người đã phát hiện ra một số điều thú vị về đôi mắt của những người mù màu.
Trong khi những người mù màu chỉ sở hữu hai tế bào nón bình thường và một tế bào nón đột biến ít nhạy cảm hơn với ánh sáng xanh hoặc đỏ, theo HL de Vries, mẹ và con gái của những người mù màu lại có một tế bào nón đột biến cùng ba tế bào nón bình thường. Điều này có nghĩa họ mang tổng cộng 4 tế bào nón, dù chỉ ba tế bào hoạt động bình thường.
Dù phát hiện của HL de Vries có ý nghĩa quan trọng, không ai quan tâm tới nó tận cho tới cuối những năm 1980, khi John Mollon từ Đại học Cambridge bắt đầu tìm kiếm những phụ nữ có 4 tế bào nón.
Giả định rằng những người đàn ông mù màu truyền tế bào nón thứ 4 lại cho con gái họ, Mollon ước tính có khoảng 12% phụ nữ trên thế giới sở hữu mắt với 4 tế bào nón.
Nhưng tất cả các cuộc thử nghiệm của ông cho thấy những phụ nữ có 4 tế bào nón vẫn chỉ nhìn thấy được các màu sắc như mọi người, đồng nghĩa chỉ có 3 tế bào nón của họ hoạt động bình thường, do đó, họ không phải “tetrachromat” thực sự.
Năm 2007, nhà thần kinh học Gabriele Jordan từ Đại học Newcastle, Anh, người từng cộng tác với Mollon, quyết định thử nghiệm khác đi nhằm tìm kiếm những người có siêu thị lực.
Bà chọn ra 25 phụ nữ có 4 tế bào nón và đưa họ vào phòng tối. Họ cùng nhìn vào một thiết bị phát sáng, sau đó ba vòng tròn ánh sáng lóe lên trước mắt những phụ nữ này.
Với người có ba tế bào nón, họ nhìn thấy như nhau nhưng Jordan đưa ra giả thuyết rằng “tetrachromat” sẽ có thể phân biệt màu sắc nhờ tế bào nón thứ 4.
Thât kỳ diệu, một trong những phụ nữ tham gia thí nghiệm, cDa29, có khả năng phân biệt ba vòng tròn màu sắc trong tất cả các cuộc thử nghiệm. “Tôi đã nhảy cẫng lên sung sướng”, Jordan chia sẻ với tạp chí Discover.
Nhưng nếu có rất nhiều con gái của những người đàn ông mù màu sở hữu 4 tế bào nón, vì sao chỉ một người sở hữu siêu thị lực? Theo Jordan, vấn đề nằm ở việc một người “tetrachromat” đích thực không cần thiết phải sử dụng đến tế bào nón thứ 4 trong cuộc sống thường ngày nên họ không thể nhận ra thị lực đặc biệt của mình.
“Giờ đây, chúng ta biết người sở hữu 4 tế bào nón thực sự tồn tại. Nhưng chúng ta không biết điều gì khiến một người có thể phân biệt được 100 triệu màu sắc trong khi những người khác thì không”, Jordan cho hay.
Jay Neitz, nhà nghiên cứu tại Đại học Washington, tin rằng để giải phóng siêu thị lực của người có 4 tế bào nón, cần đến các bài luyện tập và những thiết kế màu sắc đặc biệt.
“Hầu hết màu sắc chúng ta thấy hàng ngày đều được tạo ra cho những người có ba tế bào nón”, ông lập luận. “Nói cách khác, cả thế giới này được xây dựng cho những người có ba tế bào nón trong mắt” và màu sắc con người tạo ra bị hạn chế đến mức tế bào nón thứ 4 không cần làm việc.
Tuy nhiên, với cDa29, cô vẫn nhìn thấy những màu sắc khác biệt trong đời sống hàng ngày và cô không thể giải thích hay mô tả về chúng với mọi người xung quanh. Các sắc thái màu phức tạp mà cDa29 thấy khiến cô khó hiểu được màu sắc mà mọi người nhìn thấy. Kết quả là, trước khi được xác định là “tetrachromat”, cDa29 bị nhầm là người mù màu.
Có giả thuyết rằng 2 - 3% phụ nữ trên thế giới có khả năng nhìn thấy 100 triệu màu sắc nhưng họ chỉ không nhận ra điều đặc biệt ở bản thân. Thay vào đó, như cDa29, họ thường bị nhầm thành người mù màu.
