Nguyên nhân những vụ TNLĐ chết người do khai thác đá tại Cao Bằng

Vụ tai nạn gần đây nhất xảy ra vào chiều 10/3, tại mỏ đá Phia Viềng ở Bản Hóa, xã Dân Chủ, huyện Hòa An. Khi công nhân đang làm việc tại mỏ đá Phia Viềng, bất ngờ nhiều tảng đá lớn từ đỉnh núi lăn xuống, vùi lấp 2 máy xúc làm 2 công nhân lái máy tử vong. Mọi thông tin cho rằng vụ tai nạn trên là do đá lăn bất ngờ.

Hiện trường vụ tai nạn làm 2 người chết ở mỏ đá Phja Viềng

Nhưng thực tế vụ việc được cho là bất ngờ làm chết 2 người này lại có nguyên nhân của nó. Theo những quan sát của PV (Báo NNVN) thấy rằng, mỏ đá Phja Viềng mắc lỗi rất lớn trong quy trình khai thác. Theo như QCVN 04:2009/BCT về an toàn trong khai thác mỏ lộ thiên, mỏ đá Phja Viềng đã vi phạm nghiêm trọng về quy định khai thác. Đơn vị này không khai thác theo phương pháp cắt tầng và khai thác tuần tự từ trên xuống dưới. Mà thậm chí làm ngược lại là cắt chân và khoét hàm ếch. Việc làm này dẫn tới không đảm an toàn trong khai thác, đá lở là điều được không tránh khỏi.

Mỏ đá thường xuyên được các cơ quan chức năng kiểm tra nhưng vẫn để xảy ra việc khai thác sai quy trình theo QCVN

Tuy nhiên khi được hỏi vì sao lại tổ chức khai thác như vậy, thì một người cán bộ ở mỏ đá có tên T cho rằng đơn vị mình khai thác là đúng theo yêu cầu của cơ quan chức năng. Mà trực tiếp là Sở Công thương Cao Bằng thường xuyên đến kiểm tra, yêu cầu phải khai thác như vậy, còn theo không được khai thác cắt tầng vì sợ đá bay vào nhà dân, không an toàn.

Vụ việc tai nạn thương tâm tiếp theo được nói đến là vụ tai nạn nổ mìn phá đá tại xóm Nà Chia, huyện Thông Nông vào ngày 22/08/2018 làm 3 người chết tại chỗ, 1 người bị thương nặng. Như thông tin công bố ban đầu, là khi công nhân đang tra thuốc nổ, lắp kíp mìn thì trời mưa, có sét đánh dẫn tới mìn phát nổ.

Hiện trường vụ tai nạn phá đá tại xóm Nà Chia, huyện Thông Nông

Theo như quy định thì "Giám đốc điều hành hay người có trách nhiệm chỉ huy tuyệt đối không cho công nhân thực hiện việc nổ mìn khi có mưa, dông sét. Bởi trong điều kiện thời tiết như vậy, thuốc có thể bị câm hoặc sấm sét có thể dẫn điện khiến mìn bị nổ". Thứ hai là việc thực hiện kỹ thuật nổ mìn phải là người có chuyên môn, được cơ quan chức năng cấp bằng, chứng chỉ mới được phép tham gia.

Nhưng DNTN Bình Dương lại sử dụng lao động không có bằng cấp, chứng chỉ về nổ mìn, thậm chí chỉ là lao động phổ thông chưa được đào tạo qua bất kỳ trường lớp nào. Lỗi thứ 2 là cho nổ mìn phá đá khi thời tiết không đảm bảo. Vì vậy có thể khẳng định, việc để xảy ra vụ tai nạn là do người chứ không phải “do trời” như thông tin công bố ban đầu.

Rõ ràng 2 vụ tai nạn chết do khai thác đá làm chết 5 người là lỗi hoàn toàn thuộc về các đơn vị tổ chức khai thác. Tuy nhiên cũng cần phải truy cứu trách nhiệm của những cán bộ cơ quan chuyên môn, mà trực tiếp là thuộc Sở TN&MT, Sở Công thương là vì sao thường xuyên đi kiểm tra nhưng vẫn để các đơn vị vi phạm về quy trình khai thác, bảo vệ môi trường và việc sử dụng lao động.