1 
Thông tin với Báo Nông nghiệp Việt Nam, Chủ tịch UBND huyện Đông Hưng Tô Xuân Thức cho biết, quy hoạch xây dựng nhà máy xử lý rác thải công nghệ cao tại xã Đông Á đang thực hiện các bước theo quy định, chưa có nhà đầu tư, chưa triển khai xây dựng dự án.
“Địa phương đang tiến hành các bước theo luật đầu tư, chưa có nhà đầu tư xây dựng nhà máy. Hiện UBND huyện đang thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, làm đường vào của dự án. Người dân nghĩ rằng đã triển khai xây dựng nhà máy xử lý rác thải nên mới có phản ứng, do đó chưa chính xác”, ông Thức cho biết.
Vị trí quy hoạch nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á đặt sát đê sông Trà Lý, với quy mô gần 10ha. Ảnh: Thái Bình.
Cũng theo Chủ tịch huyện Đông Hưng, việc điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới tại xã Đông Á đã được các cấp có thẩm quyền đồng thuận từ năm 2019. Tháng 1/2021, Hội đồng nhân dân xã Đông Á đã ban hành Nghị quyết điều chỉnh quy hoạch xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiểu mẫu. Trên có sở đó, tháng 6/2921, huyện ban hành Quyết định 4717 phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng NTM xã Đông Á.
Theo đó, quy hoạch khu xử lý rác thải tập trung tại thôn Đông Hoà và Trưng Trắc B, giáp đê sông Trà Lý với diện tích 10,6 ha. Tiếp đó, UBND tỉnh đã trình Hội đồng Nhân dân tỉnh xem xét, quyết định.
Để thực hiện Quy hoạch, UBND tỉnh Thái Bình giao huyện Đông Hưng làm chủ đầu tư thực hiện dự án đường vào phục vụ dự án và giải phóng mặt bằng. Tuyến đường có chiều dài khoảng 1km, chạy song song dưới chân đê sông Trà Lý sử dụng khoảng 1,7ha.
Theo ông Thức, UBND tỉnh đã trình xin ý kiến và được HĐND tỉnh Thái Bình chấp thuận tại Nghị quyết số 29 ngày 13/7/2022 về việc phê duyệt chủ trương đầu tư dự án xây dựng công trình đường - GPMB phục vụ dự án.
Ngày 16/8/2022, UBND tỉnh có văn bản 2947 giao UBND huyện Đông Hưng làm chủ đầu tư công trình này.
“Do lĩnh vực xử lý rác thải bảo vệ môi trường là lĩnh vực được ưu đãi, cấp bách nên UBND tỉnh chủ trương tạo mặt bằng sạch, có đường vào dự án sau đó mới tổ chức các bước lập hồ sơ mời thầu, đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư.
Đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 đã được công khai tại UBND xã, hội trường các thôn trong xã, sau đó mới thực hiện các bước thông báo, thu hồi đất đối với những hộ nằm trong vùng quy hoạch thực hiện dự án”, ông Thức thông tin.
Dự án xử lý rác thải “khởi động” từ năm 2020
Không phải tới thời điểm hiện tại, sự việc người dân tập trung đông người gây nên các điểm nóng về an ninh trật tự tại xã Đông Á, thông tin về dự án nhà máy xử lý rác thải tại xã Đông Á đã có từ năm 2020.
Ông Phí Văn Huy, thôn Đông Hoàng: "Người dân rất lo lắng khi nhà máy xử lý rác được đưa về xã". Ảnh: Thái Bình.
Từ ngày 13/10/2020, Sở Kế hoạch Đầu tư tỉnh Thái Bình đã có văn bản về việc Liên danh Công ty TNHH công nghệ môi trường EU WELLLE - Công ty Cổ phần đầu tư xây dựng và du lịch CIT lập hồ sơ đề nghị phê duyệt chủ trương đầu tư dự án xây dựng theo hình thức xã hội hoá nhà máy xử lý rác thải phát điện tại xã Đông Á.
Tại bản thuyết trình, Nhà máy này có công suất xử lý 495 tấn rác thải/ngày và phát 12MW điện giai đoạn 1; tổng mức đầu tư thực hiện dự án là 1.359 tỷ đồng.
Thời điểm đó, UBND huyện Đông Hưng trong các văn bản tham gia lấy ý kiến về chủ trương dự án đều yêu cầu Nhà đầu tư cùng phối hợp với các ngành, chính quyền tổ chức họp, lấy ý kiến cán bộ, nhân dân khu vực lân cận thực hiện dự án, đảm bảo thuận lợi cho thực hiện dự án, đảm bảo anh ninh trật tự của địa phương.
Tuy nhiên, cũng trong thời điểm tháng 10/2020, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và Du lịch CIT bị Công an tỉnh Quảng Nam bắt tạm giam do liên quan đến sai phạm về xây dựng tại một dự án đường giao thông.
Bãi rác sinh hoạt lộ thiên của xã Đông Á. Ảnh: Thái Bình.
“Thái Bình mới chấp thuận chủ trương cho nhà đầu tư (Công ty CIT) về khảo sát, nghiên cứu… chứ chưa phải là chấp thuận dự án. Từ đó đến nay, nhà đầu tư này cũng không liên hệ với địa phương để triển khai các bước tiếp theo, do đó chủ trương chấp thuận nghiên cứu, khảo sát đối với liên danh nói trên đã chấm dứt.
Hiện tại, việc tiến hành làm công trình đường cho dự án, giải phóng mặt bằng… là một nội dung khác. Khi có mặt bằng sạch, UBND tỉnh mới tiến hành các bước kêu gọi, thu hút đầu tư, thẩm định năng lực, công nghệ, tổ chức mời thầu, đấu thầu…
Trong quá trình đó, sẽ phải thông tin, lấy ý kiến người dân, tổ chức các đoàn thăm quan các mô hình xử lý rác thải - phát điện đang vận hành để người dân trực tiếp mục sở thị”, Chủ tịch huyện Đông Hưng khẳng định.
Lãnh đạo huyện Đông Hưng cho biết, dự án Nhà máy xử lý rác thải mới đang là chủ trương, chưa có nhà đầu tư vào triển khai dự án. Ảnh: Thái Bình.
Việc quy hoạch dự án xử lý rác thải hiện tại mới dừng ở bước HĐND cấp xã thông qua điều chỉnh quy hoạch xây dựng NTM; UBND huyện có quyế định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch. Tuy nhiên, UBND tỉnh Thái Bình đã trình HĐND tỉnh xem xét, chấp thuận quy hoạch dự án nhà máy xử lý rác hay chưa là điều cần giải đáp.
Bí thư huyện Đông Hưng Bùi Đức Hoàng cho biết, Huyện uỷ Đông Hưng xác định nhiệm vụ ổn định tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội tại xã Đông Á là nhiệm vụ trọng tâm để thực hiện các nhiệm vụ kinh tế xã hội và các mục tiêu, chủ trương đã được phê duyệt.
“Huyện đã xây dựng đề cương tuyên truyền, vận động người dân. Nhiệm vụ bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống là đích cao nhất trong phát triển kinh tế, xã hội.
Quy hoạch xây dựng nhà máy xử lý rác thải cũng nhằm mục đích này, do đó, người dân cần có niềm tin vào việc, nhà đầu tư thực hiện dự án sau khi được lựa sẽ phải cam kết về công nghệ, đảm bảo về môi trường không khí, nước sinh hoạt… trong thời gian vận hành. Chủ trương này mục tiêu cao nhất cũng nhằm bảo vệ môi trường”, ông Hoàng thông tin.
Gần với vị trí đang quy hoạch dự án nhà máy xử lý rác, hai khu tập trung rác sinh hoạt của hai xã Đông Huy, Đông Á nhiều năm qua cũng là vấn nạn khiến người dân bức xúc. Rác sinh hoạt được tập kết, đổ lộ thiên, không chôn lấp hay che phủ bạt, thu gom nước rỉ rác… khiến môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng trong nhiều năm qua.
Ông Phí Văn Huy (thôn Đông Hoà) cho biết, người dân kiến nghị chính quyền có phương án để xử lý bãi rác lộ thiên, vì ngày nắng, nhân viên thu dọn tiến hành đốt rác, khói rác lại cuồn cuộn lùa về làng.
Trở lại câu chuyện người dân xã Đông Á nhiều ngày qua tập trung đông người để phản đối nhà máy rác (dù chưa xây dựng), chính quyền Thái Bình cần tuyên truyền để người dân hiểu đúng chủ trương. Quan trọng nhất, cần có một cam kết cụ thể về mục tiêu dự án, đó là cải thiện tốt hơn chất lượng môi trường sống, bởi những câu chuyện ô nhiễm môi trường, rác thải... từ lâu khiến người dân lo ngại.
Theo kế hoạch, ngày 19/4, huyện Đông Hưng sẽ tổ chức tiếp công dân để giải đáp các vấn đề người dân lo lắng.
