Bà con vùng cao chú trọng xây dựng chuồng trại và không thả bò ra ngoài khi trời rét. Ảnh: Hải Đăng.
Tích trữ thức ăn, che chắn chuồng trại
Thời tiết mùa đông năm nay được dự báo diễn biến phức tạp, có thể xảy ra nhiều đợt rét đậm, rét hại. Vì vậy, huyện vùng cao Mường Khương (Lào Cai) đã chủ động lên phương án ứng phó. Đặc biệt, qua tuyên truyền, vận động, người dân vùng cao đã chú trọng làm chuồng trại, dự trữ thức ăn, phòng chống đói, rét nhằm đảm bảo sức khỏe và an toàn dịch bệnh cho đàn gia súc trong mùa đông.
Ông Lê Thanh Hoa, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Mường Khương (Lào Cai) cho biết, UBND huyện đã chỉ đạo các phòng ban chuyên môn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các biện pháp phòng, chống đói, rét cho đàn gia súc như: cải tạo hoặc làm chuồng nuôi mới, chuẩn bị vật liệu che chắn đảm bảo giữ ấm cho gia súc trong mùa đông. Những hộ chăn thả gia súc trong rừng phải di chuyển vật nuôi về nuôi nhốt tại chuồng hoặc đến những nơi kín gió có đủ các điều kiện đảm bảo tránh rét.
Ngoài ra, bà con còn thu gom triệt để rơm rạ, các loại cỏ thân mềm phơi khô, bảo quản, dự trữ; tận dụng thân cây ngô, lạc, ngọn mía, bã mía, cỏ trồng và cỏ tự nhiên để chế biến, dự trữ bằng hình thức ủ chua, ủ men vi sinh; gieo ngô dày làm thức ăn bổ sung cho đàn gia súc.
Số lượng rơm, cỏ khô dự trữ cho mỗi con trâu, bò tối thiểu từ 400kg/con trở lên; thức ăn tinh dự trữ để bổ sung cho gia súc trưởng thành bình quân 1kg/con/ngày, gia súc non 0,3 - 0,5kg/con/ngày.
Tẩy ký sinh trùng cho đàn gia súc trước mùa rét; vỗ béo gia súc gầy, xuất bán gia súc đến tuổi giết thịt nhằm giảm bớt khó khăn cho việc phòng chống đói, rét và hạn chế thiệt hại; thực hiện các biện pháp phòng, trị bệnh gia súc thường mắc trong mùa đông (cước chân, bệnh đường hô hấp...).
Dọn vệ sinh chuồng nuôi hàng ngày, đảm bảo luôn khô ráo; định kỳ tiêu độc, khử trùng chuồng nuôi 1 lần/tuần; làm hố chứa phân, nước tiểu gia súc riêng; xử lý phân gia súc bằng phương pháp ủ nhiệt hoặc ủ men vi sinh; không tích trữ phân gia súc trong chuồng đang nuôi nhốt gia súc.
Thực hiện các biện pháp chăm sóc, nuôi dưỡng đàn gia súc để tăng sức đề kháng; những ngày mưa rét, nhiệt độ dưới 12 độ C không chăn thả hoặc bắt gia súc làm việc, cung cấp đủ thức ăn thô xanh, bổ sung thức ăn tinh và các loại vitamin, cho uống nước muối ấm hoặc nước gừng giúp gia súc giữ thân nhiệt.
Trường hợp di chuyển đàn gia súc đến các địa phương khác để tránh rét phải có giấy chứng nhận tiêm phòng của UBND xã nơi di chuyển đi; thực hiện khai báo với chính quyền địa phương nơi di chuyển đến để quản lý dịch bệnh; làm lán trại tạm để giữ ấm cho gia súc; định kỳ tiêu độc, khử trùng khu vực nuôi nhốt gia súc; thường xuyên thu gom phân, rác đảm bảo vệ sinh môi trường...
Những con trâu được cho ăn cỏ ngay tại chuồng trại. Ảnh: K.H.
Không còn cảnh thả trâu bò giữa mùa đông
Chăn nuôi đại gia súc đã trở thành nguồn sinh kế của nhiều gia đình ở xã biên giới Pha Long (huyện Mường Khương, Lào Cai). Xã này hiện có trên 1.100 con gia súc lớn, trong đó có gần 400 con trâu và trên 700 con bò. Sẵn sàng chuẩn bị các điều kiện để đảm bảo an toàn cho đàn gia súc trước những đợt rét đậm, nhiều hộ dân trên địa bàn chuẩn bị thức ăn, che chắn chuồng trại cho đàn vật nuôi…
Trước khi có những đợt rét sâu, các xã trên địa bàn huyện đã phối hợp cơ quan chuyên môn hướng dẫn tại chỗ các biện pháp chủ động phòng, chống thiên tai cho gia súc như bảo quản và chế biến thức ăn dự trữ cho gia súc; kỹ thuật phòng, chống rét bằng cách quây bạt, ủ ấm cho gia súc…
Bà Tráng Seo Dí ở thôn Pha Long 1 (xã Pha Long) cho biết, trước đây, cứ đến mùa đông gia súc chết rất nhiều, có hộ mất trắng không còn con trâu nào trong nhà. Những năm gần đây, được cán bộ hướng dẫn cách dự trữ thức ăn cho gia súc, gia đình tôi tự biết cách làm. Giờ không ai còn thả rông trâu, bò ra ngoài khi trời lạnh nữa.
Ông Giàng Sín Lồ ở thôn Nỷ Sỷ 4 (xã Pha Long) cho biết, gia đình tôi không chăn thả trên nương mà được nuôi nhốt trong chuồng. Thức ăn chính là rơm khô được dự trữ từ vụ mùa. Còn đâu thì bổ sung thêm cám ngô, nước muối loãng để tăng sức khỏe cho đàn trâu.
Gia đình ông Giàng Sín Lồ hiện nuôi 5 con trâu, trị giá gần 200 triệu đồng và đây là số tài sản lớn nhất trong nhà ông. Do vậy, mỗi người trong nhà đều có trách nhiệm thay nhau chăm sóc cho đàn trâu, thay nhau nấu cám, cho ăn, dọn vệ sinh chuồng trại và củi đề phòng trường hợp có băng phải đốt lửa sưởi ấm cho trâu.
Ông Lù Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND xã Pha Long cho biết, con trâu, con bò đối với bà con vùng cao vẫn là tài sản lớn, có giá trị cao. Vì vậy, đối với địa phương đặc biệt biệt chú trọng công tác tuyên truyền, vận động bà con nhân dân trồng một số rau, cỏ để dự trữ thức ăn cho gia súc trong mùa đông năm nay. Với con trâu, con bò của các hộ nuôi trên địa bàn xã hiện không có tình trạng bị chết rét. Khi những đợt rét đậm đầu tiên xuất hiện, cán bộ xã tiếp tục tăng cường xuống cơ sở, khuyến cáo các hộ nuôi không được chủ quan, lơ là; thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng, chống đói, rét và bảo vệ đàn vật nuôi.
Con trâu là tài sản lớn đối với bà con vùng cao vì vậy chúng được chăm sóc cẩn thận trong mùa đông. Ảnh: Hải Đăng.
Chủ động để hạn chế tối đa thiệt hại nếu có
Ông Tô Việt Thành, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Khương (Lào Cai) cho biết, huyện đã xây dựng kế hoạch, phương án phòng chống đói, rét cho đàn gia súc vụ đông xuân 2023-2024 trên địa bàn; kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống đói rét, dịch bệnh gia súc xã, thị trấn; phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên Ban Chỉ đạo trực tiếp xuống các thôn kiểm tra, chỉ đạo, hướng dẫn nhân dân thực hiện các biện pháp phòng, chống đói, rét và dịch bệnh cho đàn gia súc trong mùa đông.
Trước đó, từ cuối tháng 8, UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo UBND các xã, thị trấn tổ chức họp thôn, bản để tuyên truyền, hướng dẫn người dân dự trữ thức ăn, trồng cỏ, ngô dày làm thức ăn cho đàn gia súc trong mùa đông; sửa chữa, gia cố, làm mới chuồng trại; tổ chức thống kê đến từng hộ về số lượng gia súc hiện có, tình trạng chuồng trại, việc dự trữ thức ăn cho gia súc.
Đồng thời, chỉ đạo Phòng NN-PTNT đôn đốc, hướng dẫn các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt các biện pháp dự trữ thức ăn, phòng chống đói, rét, dịch bệnh cho đàn gia súc.
Hiện nay, tổng đàn đại gia súc trên địa bàn huyện có trên 12 nghìn con, trong đó gần 8,9 nghìn con trâu, trên 3 nghìn con bò, số còn lại là ngựa. Đây là những vật nuôi dễ bị chết do đói và rét. Tuy nhiên, qua tuyên truyền, vận động đến nay số hộ có chuồng trại nuôi nhốt gia súc đã chiếm trên 95%, trong đó nhiều hộ xây chuồng trại kiên cố để bảo vệ đàn vật nuôi trước mưa rét.
Cơ bản các hộ đã có thức ăn dự trữ cho đại gia súc (99,81%). Việc triển khai sớm và chủ động các biện pháp phòng, chống đói, rét cho đàn vật nuôi sẽ hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại đối với sản xuất và chăn nuôi trong mùa đông năm nay.
![[Bài 3] Những bài ca 'viết trên báng súng'](https://t.ex-cdn.com/nongnghiep.vn/resize/410x230/files/news/2024/05/05/dien-bien-phu-nongnghiep-205829.jpg)
