Vinamilk tiếp tục đánh lừa dư luận?

Sau khi NNVN đăng loạt bài “Nghịch lý câu chuyện bò và... sữa”, Cục Chăn nuôi đã có ngay văn bản gửi Sở NN-PTNT TPHCM đề nghị cơ quan này làm việc trực tiếp với Vinamilk nhằm tìm hướng giải quyết vấn đề. 

Ảnh mặt tiền nhà máy sữa Vinamilk

Ngày 3/9 , một cuộc họp “nội bộ” giữa đại diện phía Cty CP Sữa Việt Nam (gọi tắt là Vinamilk), Sở NN-PTNT và Hội Nông dân TPHCM đã diễn ra nhằm mổ xẻ vấn đề có hay không việc Vinamilk ép giá nông dân trong việc thu mua nguyên liệu sữa? Cuộc họp kết thúc với đề nghị “hiệp thương” là Cty Vinamilk “nghiên cứu” nâng giá thu mua sữa từ 7.450 đ/kg lên ngang bằng mức giá vào đầu tháng 4/2008 là 7.900 đ/kg, đồng thời trực tiếp đối thoại với người nuôi bò sữa TP.

Tại cuộc họp, đại diện Cty Vinamilk- bà Nguyễn Thị Như Hằng (Phó TGĐ) đã tỏ ra rất “tự tin” khi cho rằng cách kiểm tra chất lượng sữa trước khi xác định giá mua của Cty là hoàn toàn chính xác(?), bởi giá thu mua gắn liền với cách kiểm tra (chủ yếu kiểm tra 3 chỉ tiêu có trong sữa là chất khô, chất béo và vi sinh) mà Cty đã nêu rất rõ ràng và công khai trong hợp đồng ký trực tiếp với từng hộ nông dân. Phương thức này đã được Cty áp dụng hàng chục năm nay nên không thể nói Vinamilk ép giá, tuy nhiên bà Hằng cũng thừa nhận nếu có sai sót thì ở khâu trạm thu mua!

Còn ông Vương Ngọc Long (nguyên là cán bộ kỹ thuật của Viện KHKTNNMN nay là GĐ Phát triển vùng nguyên liệu Vinamilk) thì “đổ tội” cho con bò sữa bị bệnh viêm vú tiềm ẩn khiến chất lượng sữa bị giảm đi rất nhiều nên giá mua phải thấp. Ông này dẫn chứng theo số liệu của Chi cục Thú ý TP hiện có trên 90% số lượng đàn bò sữa TP là bị bệnh viêm túi tiềm ẩn mà nguyên nhân chính là do người chăn nuôi không đảm bảo yêu cầu vệ sinh tối thiểu. Ông Long nêu: Hộ ông Nguyễn Văn Muôn (Tân Thạnh Đông, Củ Chi) nuôi 80 con nhưng thùng chứa phân lại để sát với đàn bò, mỗi ngày cho bò ăn có 80 bó cỏ (mỗi con ăn 10kg), máng ăn bị ẩm mốc không đảm bảo chất lượng thức ăn gia súc...

Quầy sản phẩm của Cty sữa Vinamilk

Có một sự thật mà ai cũng biết là trong khi giá sữa lẫn giá nguyên liệu sữa nhập khẩu tăng cao thì giá nguyên liệu thu mua lại không tăng chút nào, thậm chí còn giảm so với trước. Trong khi đó, người chăn nuôi còn phải chịu thêm gánh nặng khác là giá TĂGS tăng rất nhiều trong thời gian gần đây. Cứ nhìn vào giá “hỗ trợ” cho người nuôi bò sữa của Vinamilk đưa ra trong 1 năm trở lại đây mới thấy hết sự bất hợp lý của nó.

Đó là tháng 6/2007 Vinamilk đưa giá mua là 6.500 đ/kg, sang tháng 1/2008 nâng lên 7.900 đ/kg nhưng chỉ giữ có 3 tháng, sang tháng 4/2008 đến nay thì giá mua tụt xuống còn 7.450đ/kg. Tuy nhiên, mức giá sàn 7.450 đ/kg chưa phải người dân nào cũng đạt được, bởi chất lượng sữa của các hộ chăn nuôi không đồng đều, người nào không đạt một trong ba tiêu chuẩn chất lượng về vi sinh, chất béo, chất khô đều phải bị trừ tiền.

Nhưng những chỉ tiêu này được kiểm tra đánh giá như thế nào gọi là đạt hay không đạt thì có trời mới biết, và nói như ông Phan Văn Liên (Chủ tịch Hội Nông dân xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn): “Nếu khi người bán đến giao sữa, bên đại lý kiểm tra rồi thông báo ngay kết quả là sữa đạt hay không đạt để còn biết. Đằng này, ai đến giao sữa thì họ chỉ lấy một ít sữa làm mẫu bỏ vào bịch nói đem về nhà máy kiểm tra. Đến một tuần sau, khi trả tiền bên đại lý mới đưa bảng thông báo kết quả và định giá tiền!”. Quả thật, Vinamilk vừa là người mua lại là người kiểm tra chất lượng để từ đó quyết định giá sau cùng rõ ràng không ổn.

Ngoài ra, báo cáo của Sở NN-PTNT tại cuộc họp ngày 3/9 đã nhận định: Thứ nhất, Vinamilk đưa ra các mức trừ không hợp lý giữa các mức chất lượng, theo đó từ A xuống B đối với chất khô là 700đ, trong khi từ B xuống C và C xuống D chỉ trừ có 200đ.

Thứ hai, khi chất khô đạt tới mức 11,99% cũng bị trừ 700đ (qui định tỷ lệ chất khô đạt chuẩn là 12- 12,2%). Nếu lấy tỷ lệ phần trăm sữa không đạt loại A bị trừ nhân với sản lượng sữa mà Vinamilk thu mua tại TPHCM trong 8 tháng qua (khoảng 70 ngàn tấn) và nhân với khoản tiền bị trừ chất khô ít nhất là 700đ/kg thì số tiền của nông dân bị “đội nón” ra đi là vô cùng lớn.

Thứ ba, Vinamilk chưa trả theo đúng hợp đồng, đó là mức giá Cty đưa ra có khoản tiền hỗ trợ chuồng trại là 200đ/kg nhưng thực tế trong bảng tính tiền cho từng hộ thì không thấy khoản tiền này. Đặc biệt, Vinamilk chỉ thưởng cho người chăn nuôi có mức chất khô cao (trên 12,2%), nhưng đối với chất béo thì trừ chứ không thưởng. Cụ thể, khảo sát tất cả các kết quả phân tích của Vinamilk tại các Trạm ở Củ Chi, Hóc Môn, quận 12 thì chất  béo bình quân là 3,6% (vượt qui định đạt chuẩn 3,5%) nhưng lại không thấy thưởng.

Liệu những điều chúng tôi phân tích ở trên, nếu không gọi Vinamilk cố tình ép giá, tiếp tục “đánh lừa” dư luận thì nên gọi bằng...cái gì?