Ngày 15/3, Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh phối hợp cùng Trung tâm Hợp tác quốc tế nuôi trồng và khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS) và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức lễ trao chứng nhận ASC và ký liên kết chuỗi giá trị nghêu tỉnh Trà Vinh.
Kim ngạch xuất khẩu ngành nghêu cả nước nước đã vượt 100 triệu USD. Ảnh: Hồ Thảo.
Theo đại diện ICAFIS, nước ta có tiềm năng đường bờ biển dài trên 3.260km với nhiều bãi cát và vùng sinh cảnh thuận lợi cho nghêu phát triển và trở thành sản phẩm chiến lược quốc gia. Việt Nam đã xuất khẩu nhuyễn thể hai mảnh vỏ sang 56 thị trường. Trong đó, 6 thị trường nhập khẩu nhuyễn thể hai mảnh vỏ lớn nhất của Việt Nam là EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN và Trung Quốc. Trong đó, xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng nhanh, xuất khẩu sang ASEAN tăng nhẹ nhưng xuất khẩu sang Trung Quốc lại giảm.
Nghề nuôi nghêu trong nước dù đã phát triển từ lâu nhưng vẫn chủ yếu tập trung khai thác các bãi bán nhật triều vì tiện theo dõi và thu hoạch. Để phát triển ngành nghêu, cần xây dựng chứng nhận theo tiêu chuẩn ASC. Đây là xác nhận cấp quốc tế đối với thủy sản được nuôi có trách nhiệm, giảm thiểu tác động xấu đến môi trường, hệ sinh thái, cộng đồng dân cư và đảm bảo tốt các quy định về lao động.
Theo TS Lê Thanh Lựu, Giám đốc ICAFIS, công nghệ cơ giới hiện đại thuận tiện cho việc thu hoạch và theo dõi nuôi nghêu nước sâu sẻ mở ra một diện nuôi lớn cho nghề nghêu Việt Nam. Nghêu Việt Nam, đặc biệt là dòng nghêu trắng Meretrix Lyrata có sức cạnh tranh lớn trên thị trường thế giới vì chúng ta đã phát triển nuôi được ở hầu hết các tỉnh ven biển và ngày càng nâng cao công nghệ sản xuất. Nghêu trắng Việt Nam có thể chế biến được đa dạng sản phẩm hơn các dòng nghêu khác trên thế giới. Nuôi nghêu nước sâu là cơ hội lớn để Việt Nam mở rộng diện tích và tăng sản lượng.
Đại diện HTX được trao chứng nhận ASC, Giám đốc HTX Nông nghiệp Long Thành (huyện Châu Thành, Trà Vinh) Huỳnh Văn Hoàng bày tỏ: “Sau khi đạt được chứng nhận ASC, đã mở ra nhiều cơ hội rất lớn cho HTX. Quy trình sản xuất và chăm sóc con nghêu theo chứng nhận được đảm bảo hơn, chuyên nghiệp hơn, đáp ứng được nhu cầu của thị trường trong nước và quốc tế. Qua đó, giúp bà con trong HTX có nhiều cơ hội mở rộng thị trường, thu hút được nhiều doanh nghiệp mua hàng, từ đó giúp HTX chủ động được đầu ra trong sản xuất, tăng giá trị sản phẩm con nghêu không chỉ trong nước mà mang tầm quốc tế”.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Trần Thanh Dũng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh cho biết, ngành nghêu hiện nay gặp một số khó khăn như giống tự nhiên chưa đủ, chất lượng giống giảm; đất bãi bồi chưa được giao chính thức, chưa ổn định; mạng lưới tiêu thụ sản phẩm chưa được tổ chức tốt và chưa có hiệu quả; thiếu thông tin thị trường và khả năng xúc tiến thương mại chưa cao. Đồng thời, nghêu là loài ăn lọc nên có những rủi ro nhất định; hiện nay chưa có cơ sở chế biến nghêu tại địa phương...
Để phát triển ngành hàng nghêu trắng ở Trà Vinh theo hướng lâu dài, tỉnh đã chuyển giao kỹ thuật sản xuất nghêu giống nhân tạo và ương giống cho HTX. Đồng thời, tăng cường công tác quan trắc, cảnh báo xác định vùng nuôi an toàn. Song song đó, tỉnh cũng cải tiến hoạt động xúc tiến thương mại, nghiên cứu thị trường và hệ thống cung cấp thông tin thị trường cho các chủ thể. Các ban ngành thủy sản đã hỗ trợ tích cực thông tin thị trường, bao gồm giá cả, sản lượng và nhu cầu thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. Đồng thời, tăng cường liên kết để HTX, nông dân có nguồn cung cấp giống và tiêu thụ ổn định, hợp lý.
“Chúng tôi rất vinh dự được cấp giấy chứng nhận ASC. Với thành công này, Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh đề nghị các hộ nuôi nghêu cùng nhau cố gắng hơn nữa để duy trì và phát triển nghề nghêu tuân thủ theo chứng nhận ASC về nuôi bền vững. Bên cạnh đó, góp phần phát triển nghêu thành thương hiệu quốc gia”, ông Trần Thanh Dũng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Trà Vinh chia sẻ.
“Việt Nam có trên 41.500ha (năm 2019) nuôi nhuyễn thể với sản lượng khoảng 265.000 tấn/năm (nghêu 179.000 tấn/năm). Các sản phẩm nhuyễn thể của Việt Nam được xuất sang 50 thị trường trên thế giới, trong đó có một số thị trường chính như EU, Mỹ, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, Australia..., tạo công văn việc làm cho khoảng 200.000 lao động. Đến năm 2023, kim ngạch xuất khẩu nghêu đã vượt 100 triệu USD”, TS Lê Thanh Lựu, Giám đốc ICAFIS thông tin.
