Đình chỉ giải quyết tố giác tội phạm vì người bị tố cáo không hợp tác?

Ép đưa 200 triệu thì mới rút đơn

Theo phản ánh, vào ngày 1/2/2021, bà Dương Thị Hạ (trú tại thôn 2, xã Ngọc Tảo, huyện Phúc Thọ, TP. Hà Nội) đã đặt cọc cho ông Vũ Hữu Sự 50 triệu đồng để mua 3 thửa đất của ông Sự tại thôn Sơn Hà, xã Đắc Sở, huyện Hoài Đức, TP. Hà Nội.

Đến ngày 7/5/2021, sau khi không thấy bà Hạ thực hiện các bước chuyển nhượng quyền sử dụng đất, ông Sự đã đến nhà bà Hạ để trả lại số tiền cọc trên và bà Hạ đã trả lại cho ông Sự bản gốc thỏa thuận sang nhượng trước đó.

Thế nhưng, trong quá trình sang tên đổi chủ cho người khác tại phòng đăng ký đất đai. Bà Hạ lại có đơn tố cáo ông Sự đến Văn phòng quản lý đất đai huyện Hoài Đức. Với nội dung, ông Sự lừa đảo đã nhận tiền của bà Hạ rồi lại đi sang nhượng đất cho người khác, kèm với đó là bản photo của thỏa thuận nói trên.

Sau khi tiếp nhận đơn thư của bà Hạ, Văn phòng quản lý đất đai đã lập tức dừng việc sang tên đổi chủ thửa đất của ông Sự.

Điều này đã dồn ông Sự vào thế khó, bởi thủ tục chuyển nhượng đã thực hiện gần xong, người mua mới đã chuyển tiền và thúc giục ông Sự hoàn thiện nốt thủ tục sang nhượng. Nếu không ông Sự phải trả lại số tiền đã nhận và phải chịu phạt hợp đồng theo thỏa thuận đã ký với số tiền gần chục tỷ đồng.

Trong khi đó, vì cần tiền để lo việc gia đình, ông Sự đã trót chi tiêu phần lớn số tiền này. Phương án duy nhất là bà Hạ rút đơn, bởi nếu chờ các bước thẩm định, xác minh của Văn phòng đăng ký đất đai thì không biết đến bao giờ mới bán được đất.

Cực chẳng đã, ông Sự lại phải tiếp tục đến nhà bà Hạ để năn nỉ rút đơn. Nhưng bà Hạ yêu cầu ông Sự phải đưa 200 triệu đồng. Đồng thời đe dọa, nếu không đưa thì không bao giờ sang tên đổi chủ được 3 thửa đất trên.

Bị dồn vào thế khó, ngày 24/5/2021, ông Sự buộc phải làm “giấy thỏa thuận”, chuyển vào tài khoản của bà Hạ số tiền nêu trên.

Ông Sự cho biết, sau khi làm giấy thỏa thuận, bà Hạ gọi thêm một người mà người này khoe mới đi tù về, để đi cùng Sự đến ngân hàng Agribank chi nhánh Phúc Thọ để chuyển tiền. Tại đây, bà Hạ lấy lý do không mang theo Căn cước công dân nên yêu cầu ông Sự rút 200 triệu tiền mặt đưa cho bà Hạ.

Tạm đình chỉ tố giác tội phạm vì không hợp tác ?

Ngay sau khi trở về từ ngân hàng, ông Sự đã làm đơn tố giác đến Công an huyện Phúc Thọ, tố cáo hành vi cưỡng đoạt tài sản của bà Dương Thị Hạ. Cơ quan điều tra đã thu thập các hình ảnh ông Sự đi cùng bà Hạ và người đầu trọc vào ngân hàng lấy tiền. Đồng thời, thu thập chứng cứ tại Văn phòng quản lý đất đai huyện Hoài Đức và đã có văn bản trả lời xác nhận về sự việc ngừng sang tên đổi chủ của ông Sự.

Thế nhưng, ngày 30/9/2021, Cơ quan cảnh sát điều tra (CSĐT) Công an uyện Phúc Thọ, thành phố Hà Nội đã ra Quyết định số 39/ĐTTH về việc tạm đình chỉ giải quyết đơn tố giác của ông Vũ Hữu Sự?. 

Lý do tạm đình chỉ giải quyết đơn tố giác: “Đã hết thời hạn giải quyết tố giác về tội phạm theo quy định của điều 147 bộ luật Tố tụng Hình sự nhưng đến nay chưa lấy được lời khai của người bị tố giác là bà Dương Thị Hạ do bà Hạ không chấp hành yêu cầu triệu tập, không hợp tác làm việc với cơ quan cảnh sát điều tra, nên không đủ tài liệu chứng cứ có ý nghĩa quyết định đối với việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự.”

Tuy nhiên, lý do trên của cơ quan cảnh sát điều tra lại không thuộc bất cứ trường hợp nào để tạm đình chỉ theo quy định tại Điều 148 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Điều này khiến dư luận đặt ra câu hỏi, liệu rằng cơ quan CSĐT Công an huyện Phúc Thọ đã áp dụng đúng Điều 148 hay chưa? Bởi lẽ, theo quy định, căn cứ để tạm đình chỉ: “đã yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, đồ vật quan trọng có ý nghĩa quyết định đối với việc khởi tố hoặc không khởi tố vụ án nhưng chưa có kết quả”.

Trong sự việc này, việc bà Hạ gửi đơn tố cáo ra Văn phòng đăng ký đất đai để gây sức ép cho ông Sự là có và đã được xác nhận bằng văn bản. Hình ảnh trích xuất từ ngân hàng cũng cho thấy bà Hạ cùng một người đàn ông khác đã nhận tiền của ông Sự. Mà đây chính là những tài liệu chứng cứ quan trọng của vụ việc và cơ quan điều tra đã nắm giữ.

Nội dung Điều 148 quy định hoàn toàn khác với việc người bị tố giác không chấp hành yêu cầu triệu tập của cơ quan điều tra. Việc bà Hạ không chấp hành, không đến làm việc thì cơ quan điều tra cần có biện pháp cứng rắn.

Bà Hạ là người có nơi cư trú ổn định, có mặt tại địa phương. Mặt khác, lời khai của bà Hạ cũng không phải là tài liệu, đồ vật mà Luật đã nêu. Phải chăng cơ quan CSĐT công an huyện Phúc Thọ đã cố tình đánh đồng giữa việc lấy lời khai với việc chứng cứ quan trọng của vụ án?

Phải chăng, người bị tố giác chỉ cần “không chấp hành yêu cầu triệu tập, không hợp tác với cơ quan điều tra” cũng khiến cho cơ quan CSĐT công an huyện Phúc Thọ “bó tay”. Hóa ra quyết định khởi tố hay không khởi tố còn phải chờ mức độ hợp tác của người bị tố giác?

Bên cạnh đó, hệ quả của việc “tạm đình chỉ việc giải quyết tin báo tố giác tội phạm” lại khó có thể xác định được thời hạn. Vì, theo Điều 149 (bộ luật tố tụng hình sự 2015) việc phục hồi giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố được thực hiện khi lý do tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố không còn.

Vậy trong trường hợp này, sự việc sẽ chỉ được làm sáng tỏ chỉ khi bà Hạ hợp tác với cơ quan CSĐT công an huyện Phúc Thọ. Nếu không sự việc sẽ lại có nguy cơ “chìm xuồng” ?.

Phóng viên đã liên hệ với Công an huyện Phúc Thọ những vẫn chưa nhận được thông tin phản hồi. 

Điều 148. Tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố

1. Hết thời hạn quy định tại Điều 147 của Bộ luật này, cơ quan có thẩm quyền giải quyết quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố khi thuộc một trong các trường hợp:

a) Đã trưng cầu giám định, yêu cầu định giá tài sản, yêu cầu nước ngoài tương trợ tư pháp nhưng chưa có kết quả;

b) Đã yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp tài liệu, đồ vật quan trọng có ý nghĩa quyết định đối với việc khởi tố hoặc không khởi tố vụ án nhưng chưa có kết quả.