Như Báo Nông nghiệp Việt Nam đã phản ánh, Dự án đầu tư xây dựng trung tâm bảo tồn gen và phát triển giống bò Mông tại huyện Chợ Mới là dự án được thực hiện trên cơ sở hợp tác giữa Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND tỉnh Bắc Kạn và nhà đầu tư là Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển bò Mông Việt Nam.
Mục tiêu của dự án ứng dụng công nghệ phát triển bò thịt chất lượng cao thành hàng hóa theo chuỗi giá trị ở khu vực miền núi phía Bắc. Dự án đã được UBND tỉnh Bắc Kạn chấp thuận chủ trương đầu tư cho Công ty tại Quyết định số 589/QĐ-UBND ngày 28/4/2017 và Quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư số 1342/QĐ-UBND ngày 5/9/2017.
Trụ sở và khu chế biến thức ăn chăn nuôi của Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển bò Mông Việt Nam. Ảnh: Ngọc Tú.
Ngày 25/6/2018, Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt cho triển khai thực hiện dự án “Ứng dụng công nghệ phát triển bò thịt chất lượng cao thành hàng hóa theo chuỗi giá trị ở miền núi phía Bắc” tại Quyết định số 1754/QĐ-BKHCN.
Quy mô dự án gồm 300 bò cái sinh sản, 30 con bò đực thuần, nuôi vỗ béo 1.000 con bò thương phẩm/tháng. Ngoài ra dự án còn hạng mục chế biến thức ăn TMR 50 tấn/ngày, giết mổ tập trung 100 con/ngày đêm, liên kết phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác chăn nuôi bò sinh sản, bò thịt thương phẩm chất lượng cao ở tỉnh Bắc Kạn và các địa phương khác thuộc miền núi phía Bắc.
Tuy nhiên dự án này đã chậm tiến độ nhiều năm, doanh nghiệp không thực hiện các hạng mục theo quyết định chủ trương đầu tư được cấp. Tìm hiểu của phóng viên được biết, hiện nay chỉ còn vài người trông coi nhà xưởng, trụ sở, còn lại các chuyên gia kỹ thuật được mời tư vấn cho dự án không còn tham gia thực hiện.
Khuôn viên trụ sở, khu chăn nuôi của dự án cỏ mọc um tùm, không có dấu hiệu hoạt động. Dự án "đổ bể” khiến hàng loạt hợp tác xã liên kết trồng cỏ, nuôi bò phá sản, nhiều người vướng vòng nợ nần.
Mục đích dự án là chăn nuôi, nhưng công ty này lại không phát triển đàn bò mà từ tháng 4/2023, trên phần đất đã cấp để xây dựng chuồng trại, công ty lại chuyển sang sản xuất nến để xuất khẩu.
Trụ sở dự án cỏ mọc um tùm nhiều năm nay. Ảnh: Ngọc Tú.
Sau đó, Thanh tra Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Bắc Kạn kiểm tra phát hiện hành vi sản xuất này không thuộc nội dung, mục tiêu, quy mô đầu tư của dự án đã được UBND tỉnh Bắc Kạn chấp thuận chủ trương đầu tư.
Ngày 23/11/2023, Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Kạn quyết định phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển bò Mông Việt Nam với số tiền 85 triệu đồng. Trong thời hạn 10 ngày, công ty phải nộp phạt vào tài khoản thu ngân sách Nhà nước. Tuy nhiên, đã gần 5 tháng trôi qua, công ty này viện dẫn nhiều lý do vô lý và không chấp hành nộp phạt.
Cụ thể, ngày 8/1/2024, công ty có văn bản số 01/CV-VMBC gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Kạn nếu lý do việc nghiên cứu sản xuất nến không phải sản xuất thương mại để bán mà chỉ thử nghiệm.
Đến ngày 25/4/2024, công ty này tiếp tục có văn bản số 25-04/CV-VMBC gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Kạn cho rằng, ở thời điểm kiểm tra, việc sản xuất nến mới chỉ thực hiện ở khâu nghiên cứu, hoàn thiện công nghệ, giới thiệu sản phẩm và không phải sản xuất thương mại hóa sản phẩm, do đó chưa vi phạm về lĩnh vực kinh doanh và đầu tư theo quy định. Công ty đề nghị không xử phạt theo quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Văn bản của công ty tiếp tục nêu lý do chăn nuôi bò đơn thuần gặp nhiều khó khăn nên để bổ sung vốn, doanh nghiệp nghiên cứu thêm một số phương án sản xuất kinh doanh để tạo việc làm cho người lao động.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn, hoạt động sản xuất nến hay hoạt động nghiên cứu sản xuất thử nghiệm sản phẩm nến tại dự án bảo tồn gen và phát triển giống bò Mông đều không thuộc nội dung được UBND tỉnh Bắc Kạn chấp thuận chủ trương đầu tư. Do đó, việc Chánh Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư lập biên bản vi phạm hành chính và quyết định xử phạt vi phạm hành chính được thực hiện theo đúng quy định hiện hành.
Do đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn đề nghị Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển bò Mông Việt Nam nghiêm túc chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại Quyết định số 25/QĐ-XPHC ngày 23/11/2023 của Chánh Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bắc Kạn.
Có thể nói, việc chây ỳ nộp phạt của công ty thể hiện sự coi thường pháp luật, bất chấp quy định cần được xử lý nghiêm.
Khu vực chế biến thức ăn chăn nuôi biến thành nhà xưởng sản xuất nến tại thời điểm kiểm tra. Ảnh: Cơ quan chức năng cung cấp.
Dự án đầu tư xây dựng trung tâm bảo tồn gen và phát triển giống bò Mông tại huyện Chợ Mới kéo dài đang gây ra nhiều bức xúc trong dư luận. Đất đai giao cho công ty bị lãng phí, các hợp tác xã vay vốn xây chuồng trại để nuôi bò liên kết với công ty bị lâm vào cảnh khó khăn, nợ nần chồng chất.
Để giải quyết dứt điểm dự án này cần có sự phối hợp giữa Bộ Khoa học và Công nghệ (đơn vị tham gia thỏa thuận hợp tác đầu tư đã ký) với UBND tỉnh Bắc Kạn và doanh nghiệp. Người dân địa phương mong các đơn vị liên quan sớm giải quyết dứt điểm dự án đầy tai tiếng này, trong đó cần xử lý nghiêm những hành vi vi phạm của doanh nghiệp trong quá trình thực hiện dự án.
