Cơ sở hạ tầng trong khu tái định cư được xây dựng rồi bỏ hoang suốt nhiều năm qua. Ảnh: L.K.
Năm 1997, Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất (tỉnh Quảng Ngãi) đầu tư xây dựng khu tái định cư Hóc Xà - Đồng Lớn (xã Tịnh Hòa, TP Quảng Ngãi) nhằm tái định cư cho các hộ dân thuộc các xã khu Đông huyện Bình Sơn nhường chỗ cho các dự án tại Khu Kinh tế Dung Quất.
Dự án có diện tích hơn 13ha với tổng kinh phí hơn 11 tỷ đồng, gồm: hệ thống điện, đường, nhà sinh hoạt văn hóa, trường học, trạm y tế... được xây dựng kiên cố, rộng rãi. Theo quy hoạch, dự án sẽ phục vụ tái định cư cho 120 hộ và phục vụ giãn dân cho 40 hộ khác tại xã Tịnh Hòa.
Vậy nhưng, từ ngày hoàn thiện đến nay, khu tái định cư này không có hộ dân nào chuyển đến đây sinh sống. Sau 1 thời gian dài bỏ hoang, các công trình được xây dựng bây giờ đã xuống cấp, hư hỏng nặng. Hầu hết, các mái nhà đều bị gió thổi bay khắp nơi, tường nhà loang lổ, cỏ dại mọc chắn hết lối đi, trở thành nơi tập kết rác, chăn thả trâu bò của người dân địa phương.
Nhà cửa được xây dựng nhưng không được sử dụng hiện nay đã xuống cấp trầm trọng, lãng phí tiền đầu tư. Ảnh: L.K.
Ông Nguyễn Minh Nghĩa (trú xã Tịnh Hòa, TP Quảng Ngãi) cho biết, khi dự án mới hoàn thành cũng đã có 1 số hộ dân ở huyện Bình Sơn đến xem nhưng sau đó không thấy ai đến ở. Nguyên nhân là do những hộ dân này cho rằng, điểm tái định cư có đất đai khô cằn, thiếu nước, thiếu đất sản xuất. “Khu tái định cư có cơ sở hạ tầng lớn, tiền tỷ nhưng không phát huy được tác dụng rất lãng phí”.
Trước thực tế này, UBND xã Tịnh Hòa đã nhiều lần kiến nghị các cấp thẩm quyền đề nghị thanh lý số tài sản trên khu tái định cư và có giải pháp giao đất, chuyển đổi sang mục đích đất ở để bố trí cho người dân sử dụng nhưng hiện vẫn chưa được giải quyết.
Tương tự, vào năm 2013, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Quảng Ngãi triển khai xây dựng 2 khu tái định cư Cây Sến và Ruộng Ngõ (xã Tịnh Long, TP Quảng Ngãi). Dự án phục vụ tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh, đoạn Mỹ Khê - Trà Khúc. Sau khi bố trí đất cho một số hộ dân, còn lại 105 lô đất bị bỏ hoang hơn 10 năm nay.
Ông Đỗ Huy Cà (trú thôn Gia Hòa, xã Tịnh Long) chia sẻ: “Gia đình tôi đến ở tại khu tái định cư Cây Sến đã được 10 năm. Do khu này còn quá nhiều lô đất chưa có chủ nên người dân từ các khu vực khác thường mang các loại rác thải đến đổ, gây ô nhiễm môi trường. Ngoài ra, hệ thống đường, mương thoát nước đã hư hỏng, không được tu sửa, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân”.
Cỏ dại mọc um tùm tạo cảnh nhếch nhác bên trong khu tái định cư. Ảnh: L.K.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Tịnh Long cho biết, địa phương đã kiến nghị các cấp thẩm quyền có kế hoạch sử dụng hiệu quả 105 lô đất tái định cư bị bỏ hoang nhiều năm nay. Thời gian qua, dù chưa tiếp nhận quản lý từ chủ đầu tư nhưng địa phương vẫn phải bỏ kinh phí để sửa chữa các cống thoát nước bị hư hỏng nặng, vận động người dân thu gom, xử lý rác thải tại các khu vực này.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi Trà Thanh Danh cho rằng, mỗi khu tái định cư có những vướng mắc khác nhau và cần có thời gian, cơ chế riêng để xử lý. Theo đó, đối với khu tái định cư Hóc Xà - Đồng Lớn, sau khi được UBND huyện Sơn Tịnh bàn giao vào năm 2014 do sáp nhập xã Tịnh Hòa về TP Quảng Ngãi nên UBND thành phố đã thực hiện rà soát lại hồ sơ, hiện trạng. Tuy nhiên, các hồ sơ liên quan không đầy đủ.
“Chủ trương của UBND thành phố là nâng cấp, sửa chữa hoặc xây mới lại các công trình này để phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của người dân địa phương. Tuy nhiên, theo quy định, hiện tại chúng tôi chưa thể thực hiện được vì không đủ hồ sơ xây dựng trước đó. Do đó, địa phương phải nghiên cứu kỹ, xin ý kiến các cấp thẩm quyền trước khi sửa chữa, nâng cấp lại khu tái định cư này”, ông Trà Thanh Danh cho hay.
Đối với hai khu tái định cư tại xã Tịnh Long, theo ông Danh, thành phố đã nhiều lần kiến nghị và UBND tỉnh đã có chỉ đạo chủ đầu tư hoàn tất các thủ tục giao các khu tái định cư này cho UBND TP Quảng Ngãi quản lý, sử dụng nhưng đến nay, chủ đầu tư vẫn chưa bàn giao. Do đó, UBND thành phố không thể bố trí kinh phí để duy tu, bảo dưỡng cũng như xây dựng các công trình công ích tại đây để phục vụ nhân dân.
