Vừa qua, Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) phối hợp cùng Viện Nghiên cứu lúa Quốc tế (IRRI) tổ chức ghi nhận ý kiến đóng góp của đại diện 12 tỉnh, thành ĐBSCL (trừ tỉnh Bến Tre) về thiết kế và triển khai khảo sát 10.000 nông dân trồng lúa về thực hành canh tác, lợi nhuận - chi phí, nhận thức của nông dân về biến đổi khí hậu và phát thải khí nhà kính... để xây dựng bộ dữ liệu cho sản xuất lúa của vùng ĐBSCL.
Cục Trồng trọt phối hợp cùng IRRI thiết kế và triển khai chương trình khảo sát 10.000 nông dân trồng lúa để xây dựng bộ dữ liệu cho sản xuất lúa của vùng ĐBSCL. Ảnh: Kim Anh.
Theo bà Đinh Thị Kim Dung, Chánh Văn phòng IRRI, bộ dữ liệu này sẽ được sử dụng để tính toán, so sánh hiệu quả sản xuất và giá trị lúa gạo cho những diện tích tham gia Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030 (gọi tắt là Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao).
Việc xây dựng bộ dữ liệu sản xuất lúa phải đảm bảo mục tiêu, thống nhất số liệu về phương thức canh tác đang thực hiện, chi phí sản xuất và lợi nhuận. Đồng thời, đánh giá mức độ hiểu biết và nhận thức của nông dân về biến đổi khí hậu và sâu bệnh hại; mức độ tham gia vào sản xuất lúa của nữ giới và khác biệt về thói quen canh tác, nhất là hiểu biết, nhận thức của nông dân thuộc dân tộc thiểu số ở 12 tỉnh vùng ĐBSCL tham gia vào Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.
Đây cũng là cơ hội để tăng cường năng lực của cán bộ nông nghiệp trong sử dụng công cụ số thu thập số liệu từ nông dân, góp phần chuyển đổi số trong nông nghiệp. Thông qua hoạt động khảo sát, sẽ cung cấp thêm cơ sở khoa học và thực tế cho quá trình xây dựng bộ dữ liệu sản xuất lúa ở ĐBSCL.
Qua tham vấn, các địa phương cùng đóng góp ý kiến về bảng điều tra và các thông tin cần thu thập về hệ thống sản xuất lúa phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Đồng thời, xác định địa điểm và thời gian khảo sát tại từng tỉnh. Bên cạnh đó, IRRI sẽ giới thiệu về phần mềm khảo sát nhằm phục vụ quá trình thu thập dữ liệu trên địa bàn.
Cuộc khảo sát là cơ hội tăng cường năng lực của cán bộ nông nghiệp trong sử dụng công cụ số thu thập số liệu từ nông dân. Ảnh: Kim Anh.
Theo ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt, sau cuộc tham vấn ý kiến này, Cục Trồng trọt sẽ ban hành công văn về kế hoạch triển khai xây dựng bộ dữ liệu sản xuất lúa ở ĐBSCL cho các tỉnh, thành liên quan.
Bên cạnh đó, những nội dung được trao đổi, thảo luận sẽ được Cục Trồng trọt gửi đến sở NN-PTNT các tỉnh, thành để tham mưu cho lãnh đạo địa phương.
Cục Trồng trọt và IRRI phối hợp cùng các đối tác tại khu vực ĐBSCL đang thực hiện 3 sáng kiến CGIAR, bao gồm sáng kiến AMD về bảo vệ hệ thống lương thực tại các vùng đồng bằng lớn của châu Á; sáng kiến EiA về nông nghiệp xuất sắc và sáng kiến PHI về sức khỏe cây trồng.
Mục tiêu chính của các sáng kiến trên là hệ thống sản xuất vùng đồng bằng thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời nâng cao sản lượng, thu nhập của nông dân thông qua việc cải thiện hiệu quả sử dụng vật tư đầu vào. Giảm thiểu thiệt hại do sâu bệnh hại gây ra cho các loại cây trồng chủ lực, trong đó có lúa. Cuối cùng là hướng đến tăng sinh kế, khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu cho các nông hộ nhỏ, đặc biệt nông dân là nữ giới, thanh niên hoặc thuộc vùng dân tộc thiểu số.
Cuộc khảo sát sẽ được triển khai từ tháng 8/2023 đến quý I/2024, được chia thành nhiều giai đoạn. Sau đợt khảo sát đầu tiên, Cục Trồng trọt và IRRI sẽ tiến hành sơ kết để đánh giá, điều chỉnh, từ đó thúc đẩy các đợt khảo sát tiếp theo được thực hiện hiệu quả.
Sau khi quá trình khảo sát kết thúc, Cục Trồng trọt và IRRI sẽ tiến hành tổng kết, đánh giá, xác thực kết quả đóng góp cho Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.
