Rừng phòng hộ ven biển Quảng Nam, đoạn qua xã Tam Phú (TP Tam Kỳ). Ảnh: A.T.
Theo Quyết định số 120/QĐ-UBND ngày 11/01/2017 của UBND tỉnh Quảng Nam, rừng phòng hộ ven biển phía Đông của tỉnh có diện tích 3.636ha, trong đó diện tích có rừng 2.875ha, 761ha còn lại là đất trống, ngập nước theo mùa. Đa số rừng phòng hộ này được trồng từ những năm 90 (không phải rừng tự nhiên) khi đây là đất cát, không có hạ tầng, thuộc địa bàn các xã đặc biệt khó khăn ven biển.
Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, chất lượng cây trồng ở rừng phòng hộ ven biển này rất thấp, đa số là cây keo, phi lao còi cọc. Năm 2020, có 292ha rừng bị ngã đổ do thiên tai nên diện tích có rừng trên thực tế là 2.583ha. Hiện nay, hạ tầng giao thông đã được đầu tư đồng bộ, có điều kiện rất thuận lợi cho phát triển kinh tế và được Đảng bộ tỉnh Quảng Nam xác định là vùng động lực phát triển, trong đó hạt nhân là Khu kinh tế mở Chu Lai.
Ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho rằng, trước đây, khi chưa đầu tư hệ thống hạ tầng giao thông thì đây là khu vực đặc biệt khó khăn, bãi ngang, ven biển. Người dân không biết trồng cây gì để tạo sinh kế nên đã thực hiện trồng rừng phòng hộ với các loại cây dương liễu, phi lao để chắn cát, chắn gió. Cứ khu vực nào trống là trồng rừng và không ai chăm sóc nên rừng không thành rừng, đã xuống cấp và hư hỏng nhiều. Tuy nhiên, đến khi hình thành các tuyến đường thì khu vực này trở thành khu vực trọng điểm phát triển.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính kiểm tra một số dự án phát triển kinh tế trong chuyến công tác tại tỉnh Quảng Nam. Ảnh: L.K.
“Do đó, trên cơ sở phù hợp với hiện trạng rừng đủ điều kiện công nhận thành rừng hiện nay tại khu vực này, kính đề nghị Thủ tướng Chính phủ thống nhất chủ trương điều chỉnh qui hoạch rừng phòng hộ ven biển tỉnh Quảng Nam, xin được giảm diện tích rừng phòng hộ ven biển xuống 1.600ha (từ 3.600ha còn 2.000ha). Nếu trồng lại đúng diện tích 3.600ha thì không tìm ra đất để trồng vì giảm đi mới có diện tích để phát triển các khu chức năng khác.
Đồng thời thực hiện sắp xếp lại trồng rừng phòng hộ theo nội dung tại Quyết định số 1737/QĐ-TTg ngày 13/12/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch chung Khu kinh tế mở Chu Lai. Tức là trồng lại dọc các tuyến đường, bao quanh các khu chức năng, khu dân cư” ông Thanh nói.
Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Nam cũng kiến nghị Thủ tướng cho phép thực hiện các hoạt động trồng rừng, bảo vệ và phát triển rừng phòng hộ ven biển theo hình thức hợp tác công - tư thông qua việc giao khoán cho các doanh nghiệp đang triển khai dự án tại khu vực này nhằm đảm bảo việc trồng, chăm sóc, quản lý thường xuyên kết hợp phát triển kinh tế với chức năng phòng chống thiên tai.
Đồng tình với ý kiến này, ông Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường cho rằng: “Có nhiều chỗ không phải là rừng phòng hộ. Ngày xưa do lợi ích nên mình cứ kê hết vào, số liệu không chính xác. Cơ hội là đang làm lại quy hoạch lâm nghiệp nên tôi đề nghị, tỷ lệ về cây xanh phải tăng lên, trong khu du lịch có thể nằm xen lẫn với khu bảo tồn, khu phòng hộ. Có thể đa năng mục tiêu.
Nếu trong tương lai sửa luật đất đai thì thậm chí rừng phòng hộ, rừng tự nhiên vẫn có khả năng làm những công trình du lịch thông thoáng, gắn với hệ sinh thái đó thì chúng ta mới phát triển kinh tế được. Hoặc là trồng dược liệu nhưng phải có biện pháp, chủ thể quản lý”.
Kết luận vấn đề sắp xếp lại rừng phòng hộ ven biển của tỉnh Quảng Nam, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết: “Vấn đề này phải có rà soát cụ thể. Tôi đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng với tỉnh Quảng Nam rà soát, đánh giá lại cùng với Bộ NN-PTNT cho ý kiến”.
