Cục thi hành án dân sự TP. Cần Thơ
Quanh hai chữ “liên đới”
Vụ án “tranh chấp di sản thừa kế”, hai người chị yêu cầu chia thừa kế đám đất cha mẹ để lại mà vợ chồng người em đang sử dụng ở phường Lê Bình (Cái Răng, Cần Thơ). Họ đều trên dưới 80 tuổi, đám đất do con của vợ chồng người em là ông Lê Phước Đạt đứng tên sổ đỏ nên việc chia thừa kế liên quan 5 người. Hai bên đồng ý ổn định đám đất cho ông Đạt, quy đám đất ra tiền để chia.
Án sơ thẩm và phúc thẩm tuyên buộc ông Đạt và cha mẹ “có trách nhiệm chia giá trị di sản thừa kế” cho 2 bà dì, mỗi người hơn 1,3 tỷ đồng. Trong đó, khi kháng cáo án sơ thẩm, phía nguyên đơn có yêu cầu ông Đạt và cha mẹ chịu trách nhiệm “liên đới” nhưng ra tòa đã rút yêu cầu này nên bản án phúc thẩm số 72/2016/DSPT ngày 28/4/2016 của TAND TP Cần Thơ không xem xét.
Thế nhưng, ngày 7/11/2016, Chủ tọa phiên tòa phúc thẩm lại ký Quyết định số 40/QĐPT sửa chữa, bổ sung bản án phúc thẩm, thêm 2 chữ “liên đới” để buộc ông Đạt và cha mẹ “có trách nhiệm liên đới chia giá trị di sản thừa kế”.
Lập tức, ngày 14/12/2016, Chánh án TAND TP Cần Thơ có công văn đánh giá Quyết định số 40/QĐPT là trái luật, đề nghị Chánh án TAND cấp cao tại TPHCM kháng nghị để xem xét giám đốc thẩm. Đề nghị này không được chấp thuận. Tuy nhiên, TAND cấp cao tại TPHCM vẫn xem xét giám đốc thẩm theo kháng nghị của Viện trưởng VKSND cấp cao tại TPHCM và ngày 4/3/2019 có Quyết định giám đốc thẩm số 43/2019/DS-GĐT “Giữ nguyên bản án dân sự phúc thẩm số 72/2016/DSPT”.
Trong thời gian đó, khi các bản án có hiệu lực, Cục Thi hành án dân sự TP Cần Thơ ban hành quyết định thi hành và cũng phải thay đổi theo tòa. Khi có bản án phúc thẩm thì có quyết định thi hành “chia giá trị di sản”, thêm Quyết định số 40/QĐPT thì thi hành án thêm “liên đới chia giá trị di sản”, có kháng nghị giám đốc thẩm thì tạm dừng thi hành án, có quyết định giám đốc thẩm lại tiếp tục thi hành án.
Tuy nhiên, quyết định giám đốc thẩm “Giữ nguyên bản án dân sự phúc thẩm”, nhưng các quyết định thi hành án vẫn buộc “liên đới chia giá trị di sản”. Ông Đạt có đơn khiếu nại và tố cáo gửi nhiều cơ quan, cho rằng Cục Thi hành án dân sự TP Cần Thơ làm trái luật. Ông cho rằng: “Chia giá trị di sản là mỗi người bị tòa tuyên cùng có trách nhiệm trả tiền cho 2 bà dì; còn liên đới là kê biên đám đất tôi đang sử dụng để bán trả tiền, sau đó tôi phải đòi tiền với cha mẹ”.
Bản án không có và thông báo “lạ”
Phóng viên làm việc với Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự TP Cần Thơ Nguyễn Viết Xuân. Ông Xuân cho biết, năm 2020, ông Đạt từng làm đơn tố cáo ông Xuân “về việc tiếp tục thi hành án trái pháp luật”, đã được Tổng cục Thi hành án dân sự lập đoàn xác minh, kết luận. Kết luận số 154/KL-TCTHADS ngày 28/5/2020 của Tổng cục Thi hành án dân sự khẳng định: Nội dung ông Đạt tố cáo ông Xuân ban hành các quyết định thi hành án trái pháp luật “là sai”. Ông Xuân giải thích: Quyết định giám đốc thẩm “Giữ nguyên bản án dân sự phúc thẩm” là “chia giá trị di sản” nhưng án phúc thẩm có thêm bộ phận là Quyết định số 40/QĐPT đã sửa thành “liên đới chia giá trị di sản”. Cho nên, thi hành án phải theo.
Quá trình làm việc, phóng viên phát hiện Quyết định giám đốc thẩm số 43/2019/DS-GĐT ngày 4/3/2019 đã tuyên một bản án không có thực. Nguyên văn trong quyết định: “Giữ nguyên bản án dân sự phúc thẩm số 72/2016/DSPT ngày 28/4/2018 của TAND TP Cần Thơ”, thực tế chỉ có bản án dân sự phúc thẩm ngày 28/4/2016. Quyết định giám đốc thẩm không có chỗ nào đề cập đến bản án dân sự phúc thẩm ngày 28/4/2016, toàn viết ngày 28/4/2018. Ông Xuân cũng ngạc nhiên là hơn hai năm qua không ai phát hiện ra sai sót này, kể cả đoàn xác minh của Tổng cục Thi hành án dân sự, nên cho biết sẽ có công văn yêu cầu TAND cấp cao tại TPHCM đính chính?.
Mới đây, ông Đạt tiếp tục có đơn gửi nhiều cơ quan địa phương và trung ương. Ông còn phát hiện TAND cấp cao tại TPHCM ban hành Thông báo “lạ”. Đó là, khi Chánh án TAND TP Cần Thơ gửi TAND cấp cao tại TPHCM công văn để phản đối Quyết định số 40/QĐPT sửa bản án phúc thẩm, thêm 2 chữ “liên đới” là trái luật và đề nghị xem xét. TAND cấp cao tại TPHCM không đồng ý xem xét và trả lời bằng Thông báo số 209/TB-TA ngày 14/3/2017. Nhưng cùng ngày 14/3/2017, TAND cấp cao tại TPHCM còn có Thông báo số 209/TB-TA gửi một nguyên đơn trong vụ án về nội dung khác? “Hai thông báo đều do Thẩm phán Trương Văn Bình ký, quá lạ lùng”, ông Đạt nhận xét.
Ông Đạt kiến nghị: “Trước những sai sót và khó hiểu đó, chúng tôi mong TAND cấp cao tại TPHCM làm rõ. Nhất là khi quyết định “Giữ nguyên bản án dân sự phúc thẩm số 72/2016/DSPT ngày 28/4/2016 của TAND TP Cần Thơ” thì cần nói rõ có bao gồm Quyết định số 40/QĐPT thêm hai chữ “liên đới” hay không, để công lý được minh bạch, thi hành án không phải suy luận gây tranh cãi, đảm bảo đúng luật”.
