Dự án thu hồi, chế biến đá cát kết từ đất đá thải mỏ của Công ty Thiên Nam phát tán bụi, gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: Vũ Cường
Liên quan đến tranh chấp giữa Công ty Thiên Nam và Công ty than Cọc Sáu tại bãi thải Đông Cao Sơn (Cẩm Phả, Quảng Ninh) mà Báo Nông nghiệp Việt Nam đã phản ánh trong hai kỳ trước; UBND TP Cẩm Phả đã có báo cáo gửi UBND tỉnh Quảng Ninh về việc này.
Thiên Nam "phớt lờ" các quy định, yêu cầu của chính quyền
Theo UBND TP Cẩm Phả, Dự án thu hồi, chế biến đá cát kết tại các vị trí đầu tầng thải tại khu vực bãi thải Đông Cao Sơn của Công ty than Cọc Sáu tại phường Mông Dương của Công ty Thiên Nam đã được xác định trong Quy hoạch điều chỉnh phát triển vật liệu xây dựng tỉnh Quảng Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt tại Quyết định số 4228/QĐ-UB ngày 16/12/2016.
Dự án đã được UBND TP Cẩm Phả phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 mặt bằng dây chuyền tại Quyết định số 2141/QĐ-UB ngày 25/6/2018, Công ty CP Thiên Nam phê duyệt Dự án tại Quyết định số 62/QĐĐT ngày 9/8/2018, Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp Giấy chứng nhận đầu tư số 0318064882 ngày 05/8/2016. UBND Tỉnh đã phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Quyết định số 4080/QĐ-UB ngày 05/12/2016, phê duyệt Chủ trương đầu tư tại Quyết định số 4911/QĐ-UBND ngày 28/11/20183; cho Công ty Thiên Nam thuê đất trả tiền hàng năm để làm mặt bằng dây chuyền tại Quyết định số 303/QĐ-UBND ngày 23/01/2019; ký Hợp đồng thuê đất số 36/HĐTĐ ngày 11/03/2019 và được Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức bàn giao đất trên thực địa ngày 12/3/2019.
Về công tác quy hoạch, xây dựng, TP Cẩm Phả cho biết hiện tại Công ty Thiên Nam đã đầu tư xây dựng 1 hệ thống dây chuyền sản xuất, một số các công trình như bể lắng, nhà điều hành, nhà kho, bể nước, hồ lắng, sân phơi bùn, băng tải, máy rung..., chưa đầu tư xây dựng 1 hệ thống dây chuyền sản xuất theo Chủ trương đầu tư Dự án đã được UBND Tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 4911/QĐ-UBND ngày 28/11/2018.
Theo TP Cẩm Phả, Công ty Thiên Nam đang sử dụng đất đúng mục đích được thuê. Tuy nhiên có một số công trình và tập kết nguyên vật liệu nằm ngoài ranh giới thuê đất.
Dự án của Công ty Thiên Nam nằm ở chân bãi thải Đông Cao Sơn do Công ty than Cọc Sáu quản lý. Ảnh: Vũ Cường
Về công tác quản lý tài nguyên (khoáng sản đi kèm) của Công ty than Cọc Sáu và Công ty Thiên Nam, UBND TP Cẩm Phả chỉ rõ: Các đơn vị chưa thực hiện các nội dung theo chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh tại Văn bản số 8770 ngày 02/12/2019 và Văn bản số 2236 ngày 12/4/2022, Văn bản số 1484 ngày 15/4/2022 và Văn bản số 1632 ngày 28/4/2023 của UBND TP Cẩm Phả. Cụ thể là chưa ký kết hợp đồng cung cấp nguyên liệu, chưa báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường để được xem xét giải quyết theo quy định tại khoản 6 Điều 20 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.
UBND TP Cẩm Phả cho biết, hiện nay Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã ban hành Quyết định số 1642/QĐ-TKV ngày 30/9/2020 về việc giao nhiệm vụ cho Công ty Chế biến than Quảng Ninh chủ trì cùng các đơn vị tư vấn, các đơn vị khai thác, quy hoạch, sử dụng đất đá thải từ quá trình khai thác than làm vật liệu san lấp mặt bằng, vật liệu xây dựng. Ngày 09/12/2020, TKV ban hành Quyết định số 2052/QĐ-TKV về việc ban hành Quy chế quản lý khai thác, sử dụng, kinh doanh đất đá thải trong quá trình khai thác và chế biến than theo quy chế nội bộ, đầu mối cung cấp đất đá thải cho các đơn vị có nhu cầu được giao cho Công ty Chế biến than Quảng Ninh - TKV làm việc.
"Công ty Thiên Nam đã có một số văn bản kiến nghị, đề nghị tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong việc xác định đất đá thải mỏ có phải là khoáng sản hay không? UBND tỉnh Quảng Ninh đã có các văn bản chỉ đạo và Sở Tài nguyên - Môi trường đã có nhiều văn bản phúc đáp hướng dẫn. Gần đây nhất, ngày 31/5/2023, Sở Tài nguyên - Môi trường tiếp tục có Văn bản số 2707, theo đó khẳng định đất đá thải mỏ là khoáng sản đi kèm theo quy định tại khoản 2 Điều 2 Nghị định 158/2016/NĐ-CP. Trong trường hợp có nhu cầu khai thác, sử dụng đất đá thái mỏ (khoáng sản đi kèm), Công ty Thiên Nam phải phối hợp với các đơn vị ngành than, gửi hồ sơ đề nghị tới Cục Khoáng sản Việt Nam để được Bộ Tài nguyên - Môi trường xem xét, cấp phép khai thác, sử dụng đất đá thải mỏ", báo cáo của TP Cẩm Phả nêu rõ.
Yêu cầu Công ty Thiên Nam dừng dự án khi chưa đủ thủ tục
Cũng theo UBND TP Cẩm Phả, mặc dù chưa thực hiện đầy đủ các nội dung theo chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh và yêu cầu của UBND TP Cẩm Phả nhưng Công ty Thiên Nam đã đưa máy móc thiết bị vào bãi thải Đông Cao Sơn tại vị trí Công ty than Cọc Sáu được thuê đất để bốc xúc đất đá thải đưa về chế biến.
Công ty Thiên Nam hoạt động từ 2016 đến nay mặc dù chưa đầy đủ thủ tục, dấu hiệu khai thác trái phép khoáng sản. Ảnh: Vũ Cường
Báo cáo của UBND TP Cẩm Phả cũng nêu rõ, công tác phối hợp giữa Công ty than Cọc Sáu và Công ty Thiên Nam trong việc thu hồi đất đá thải chế biến cát kết tại bãi thải Đông Cao Sơn chưa chặt chẽ, chưa ký kết được hợp đồng cung cấp nguyên liệu, chưa báo cáo Bộ Tài nguyên - Môi trường đối với việc khai thác khoáng sản đi kèm theo quy định tại khoản 6 Điều 20 Nghị định 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản. Ngoài ra, Công ty Thiên Nam đang sử dụng đất vượt ranh giới được thuê, sử dụng vào ranh giới của Công ty than Cọc Sáu để tập kết nguyên vật liệu, đưa máy móc, thiết bị vào thu hồi đất đá thải trong ranh giới quản lý của Công ty than Cọc Sáu.
Đối với Công ty than Cọc Sáu, chưa có biện pháp quản lý tốt đất đá thải mỏ trong ranh giới của đơn vị được thuê (nội dung này Sở Tài nguyên - Môi trường đã chủ trì kiểm tra ngày 26/4/2023 và đã xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty than Cọc Sáu).
Để thực hiện tốt công tác quản lý các hoạt động tại Dự án thu hồi, chế biến đá cát kết tại các vị trí đầu tầng thải khu vực bãi thải Đông Cao Sơn; UBND TP Cẩm Phả đã đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo, yêu cầu Công ty than Cọc Sáu quản lý chặt chẽ khoáng sản đi kèm, chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác trong ranh giới quản lý theo đúng quy định của pháp luật, thực hiện nghiêm chỉ đạo của UBND tỉnh tại Văn bản số 8770 và Văn bản số 2236; báo cáo Bộ Tài nguyên - Môi trường để xem xét giải quyết việc khai thác, thu hồi khoáng sản đi kèm theo quy định tại khoản 6 Điều 20 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.
Đối với Công ty Thiên Nam, phải thực hiện nghiêm các nội dung chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh, phối hợp với Công ty than Cọc Sáu để xây dựng, ký kết hợp đồng cung cấp nguyên liệu, có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính và các nghĩa vụ khác có liên quan theo quy định của pháp luật.
"Hoạt động của các đơn vị chỉ được tiếp tục sau khi đã thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý và nghĩa vụ tài chính với Nhà nước theo quy định hiện hành", UBND TP Cẩm Phả nhấn mạnh.
