Xây dựng vùng chuyên canh phù hợp từng địa phương
Toàn tỉnh Gia Lai hiện có khoảng hơn 100.000ha cà phê, gần 87.000ha cao su, 79.000ha khoai mì (sắn), 76.000ha lúa, 35.000ha cây ăn quả, hơn 40.000ha mía… Để ngành nông nghiệp phát triển toàn diện và bền vững, năm 2024, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện chiến lược phát triển trồng trọt đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Cà phê là cây trồng chủ lực của tỉnh Gia Lai. Ảnh: Tuấn Anh.
Theo đó, các địa phương khu vực phía tây và khu vực trung tâm tỉnh Gia Lai tập trung phát triển các loại cây công nghiệp dài ngày như cà phê, cao su, hồ tiêu, cây ăn quả... Trong khi đó, khu vực phía đông và đông nam chú trọng phát triển cây trồng ngắn ngày như lúa nước, mía, mì, bắp và cây ăn quả.
Để hiện thực hóa điều này, tỉnh Gia Lai đang dần tổ chức lại sản xuất theo vùng chuyên canh, gắn với chỉ dẫn địa lý, truy xuất nguồn gốc. Mục tiêu đến năm 2030, trên 50% diện tích cây trồng được cấp mã số vùng trồng. Đồng thời, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với xây dựng cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần và xúc tiến thương mại.
Ghi nhận tại huyện Chư Păh, địa phương này hiện đang hình thành vùng chuyên canh với các loại cây trồng chủ lực như cà phê, cao su và sầu riêng. Ông Nguyễn Công Sơn, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Chư Păh cho biết, sau khi đánh giá hiệu quả các loại cây trồng cho thấy cà phê, cao su và sầu riêng rất phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng trên địa bàn huyện.
“Nhờ hình thành vùng chuyên canh, những cây trồng chủ lực đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Đơn cử, cà phê đang có giá tăng cao kỷ lục, mang lại mùa vụ bội thu cho người dân. Trong khi đó, cây sầu riêng dù mới chỉ phát triển khoảng 5 năm trở lại đây nhưng đã mang lại hiệu quả kinh tế cao”, ông Sơn chia sẻ.
Những năm qua, cây sầu riêng cũng đang phát triển mạnh mẽ tại tỉnh Gia Lai. Ảnh: Tuấn Anh.
Cũng theo ông Sơn, thời gian tới, huyện sẽ đẩy mạnh hỗ trợ người dân mở rộng vùng trồng chuyên canh cây sầu riêng. Mặt khác, cây cà phê sẽ đẩy mạnh thực hiện tái canh, đưa giống mới vào sản xuất cũng như áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.
Tại huyện Chư Pưh, nhận thức được hiệu quả của việc hình thành vùng chuyên canh cây trồng chủ lực, từ năm 2019, địa phương đã phối hợp với Viện Thổ nhưỡng Nông hóa (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) triển khai thực hiện dự án điều tra, đánh giá chất lượng đất nông nghiệp và xây dựng cơ sở dữ liệu, bản đồ thổ nhưỡng phù hợp với các loại cây trồng trên địa bàn huyện.
Ngay sau khi có dữ liệu điều tra, đánh giá, huyện đã xây dựng bản đồ thổ nhưỡng cho từng vùng để vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp, hình thành các vùng sản xuất tập trung gắn với xây dựng mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh đó, huyện mời gọi các doanh nghiệp liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.
Ông Nguyễn Minh Tứ, Phó Chủ tịch UBND huyện Chư Pưh cho biết, nhờ xây dựng bản đồ thổ nhưỡng cho từng vùng, đến nay, nhiều hộ dân đã liên kết với các doanh nghiệp, HTX trong và ngoài tỉnh hình thành các vùng chuyên canh tập trung, chất lượng cao như sầu riêng, mít Thái, bơ, nhãn Hương Chi, cà phê, hồ tiêu… Việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm đã từng bước mang lại thu nhập ổn định cho người dân.
Hướng đến vùng nguyên liệu lớn, chế biến sâu
Nếu như các tỉnh phía tây và khu vực trung tâm tỉnh Gia Lai có lợi thế phát triển cây công nghiệp dài ngày thì các huyện phía đông lại phù hợp với các loại cây ngắn ngày, đặc biệt là cây lúa và khoai mì. Huyện Phú Thiện được xem là “thủ phủ” của ngành lúa gạo tỉnh Gia Lai. Nơi đây có những cánh đồng lúa rộng lớn với tổng diện tích gieo cấy trên 12.000ha (2 vụ) và tập trung rất nhiều giống lúa chất lượng như ST25, Đài thơm 8, nếp 97…
Cây lúa rất phù hợp trồng trên cánh đồng huyện Phú Thiện. Ảnh: Tuấn Anh.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Thiện cho biết, những năm qua, lúa nước trở thành cây trồng chủ lực của huyện nhờ nguồn nước tưới dồi dào từ công trình thủy lợi Ayun Hạ. Để trở thành vùng chuyên canh lúa lớn, huyện đã đầu tư, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, đưa các giống lúa mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân.
Nếu như huyện Phú Thiện được xem là “thủ phủ” của cây lúa thì huyện Krông Pa có diện tích khoai mì lớn nhất tỉnh Gia Lai với trên 22.000ha. Ông Võ Ngọc Châu, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Krông Pa cho biết, dựa trên đề án của tỉnh, huyện sẽ xây dựng kế hoạch vùng chuyên canh cây khoai mì cho từng địa phương trên địa bàn huyện.
“Việc xây dựng vùng chuyên canh sẽ là tiền đề phát triển ổn định vùng sản xuất phục vụ cho các nhà máy chế biến tinh bột sắn, phục vụ chăn nuôi và các nhu cầu khác. Chúng tôi khuyến khích phát triển cây khoai mì tập trung ở những nơi có thể áp dụng được các tiến bộ khoa học kỹ thuật và cơ giới hóa trong sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm”, ông Châu chia sẻ.
Nhiều giống khoai mì cho năng suất, chất lượng được trồng tại huyện Krông Pa. Ảnh: Tuấn Anh.
Ông Đoàn Ngọc Có, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT cho biết, những năm gần đây, tỉnh tập trung xây dựng các vùng chuyên canh cây trồng chủ lực phù hợp với thực tế từng vùng, địa phương. Bên cạnh đó, người dân, HTX và doanh nghiệp đã tích cực, chủ động đầu tư phát triển cây trồng theo hướng thâm canh tập trung, đạt các tiêu chuẩn VietGAP, 4C, UTZ, Organic…
Ông Đoàn Ngọc Có cho biết: "Trong thời gian tới, Sở NN-PTNT Gia Lai sẽ ttiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương, vận động người dân đầu tư cơ giới hóa các khâu trong sản xuất nông nghiệp nhằm giảm chi phí, tăng lợi nhuận. Đẩy mạnh sản xuất theo các tiêu chuẩn phù hợp với thị trường các nước nhập khẩu. Đặc biệt, ưu tiên sơ chế, chế biến nông sản chủ lực của tỉnh phục vụ xuất khẩu".
