Từ năm 2016, Chính phủ ban hành Nghị định 116 về việc hỗ trợ học sinh và các trường phổ thông ở thôn, xã đặc biệt khó khăn. Với khoản hỗ trợ này, nhiều học sinh dân tộc thiểu số thuộc vùng sâu, vùng xa được ăn ở, sinh hoạt và học tập trung tại các trường bán trú.
Tuy nhiên, bước vào năm học mới 2021-2022, nhiều xã trên địa bàn huyện Kbang được đưa ra khỏi diện đặc biệt khó khăn, đồng nghĩa với việc học sinh không được hỗ trợ tiền bán trú và các chế độ khác.
Bữa trưa bán trú của học sinh Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Đăk Smar.
San sẻ từng bữa cơm cho học sinh
Xã Đăk Smar, huyện Kbang hiện đã hoàn thành tiêu chí nông thôn mới (từ vùng III nâng lên thành vùng II) nên học sinh không còn được nhận hỗ trợ theo chế độ bán trú và các hỗ trợ khác. Điều này đã ảnh hưởng ít nhiều đến công tác hỗ trợ, đặc biệt là những em học sinh có cuộc sống còn nhiều khó khăn.
Ghi nhận tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học và THCS Đăk Smar có 176 em học sinh bán trú trong tổng số gần 300 em của cả trường. Trong đó, 26 học sinh tiểu học ở làng Đăk Kmung không còn được nhận hỗ trợ theo chế độ bán trú. Riêng làng Krối vẫn thuộc diện "đặc biệt khó khăn" nên 150 em ở ngôi làng này năm nay vẫn được hỗ trợ bán trú.
Dù bị “cắt” chế độ ăn bán trú nhưng em Đinh Thị Luyến (học sinh lớp 2, làng Đăk Kmung) vẫn được các thầy cô giáo tạo điều kiện cho ăn uống như bao bạn học sinh khác trong trường. Em Luyến cho biết, em rất thích đến trường vì ở đây được thầy cô cho ăn no, ngủ ấm và hàng ngày không phải đi bộ gần 5 km để về nhà. Em Luyến cũng như 25 em học sinh làng Đăk Kmung có lẽ không biết rằng, bữa cơm mình ăn nhiều ngày qua đều được san sẻ từ các bạn trong trường.
Các em học sinh bán trú được ngủ lại trường.
Thầy Nguyễn Thế Anh, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học và THCS Đăk Smar cho biết, không còn được hỗ trợ nên lo sợ các em sẽ bỏ học, nhà trường vẫn sẽ tạo điều kiện để các em được ăn uống đầy đủ.
“Về lâu dài, chúng tôi sẽ kêu gọi xã hội hóa để gia đình nào có điều kiện đóng góp nhu yếu phẩm cùng san sẻ cho các em. Nhà trường tìm mọi cách để đưa các em đến lớp chứ không thể để các em bỏ học”, thầy Nguyễn Thế Anh chia sẻ và cho biết, nhà trường cũng tham mưu chính quyền địa phương, đồng thời động viên các giáo viên cùng nhau chia sẻ những khó khăn trước mắt.
Cũng theo thầy Nguyễn Thế Anh, những năm học trước, xã Đăk Smar là vùng đặc biệt khó khăn, nhiều gia đình hộ nghèo và cận nghèo. Riêng làng Đăk Kmung và Krối nằm cách xa trường (khoảng 4-5km) nên học sinh nơi đây đủ điều kiện hỗ trợ tiền ăn ở bán trú theo Nghị định 116. Khi đó, mỗi em được hưởng 596.000 đồng tiền ăn, 15 kg gạo và nhiều ưu tiên khác.
Từ nguồn hỗ trợ này, các giáo viên trong trường đã trồng thêm rau củ, nuôi lợn và kêu gọi các mạnh thường quân hỗ trợ để lo ăn ở nội trú cho gần 200 học sinh. Tuy nhiên, năm nay làng Đăk Kmung không còn được hưởng hỗ trợ bán trú nên nhà trường chỉ tạo điều kiện san sẻ bữa cơm cho các em trong những ngày học (tuần học 3 ngày), còn ngày nghỉ thì phụ huynh phải đón về nhà.
Không để học sinh nghỉ học
Tương tự tại làng Đăk Pót (xã Krong) nơi có 138 em học sinh tiểu học, THCS cũng bị ảnh hưởng khi không còn được hưởng chế độ bán trú.
Hai tuần nay, em Đinh Hợi (lớp 9, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Krong) cảm thấy buồn và không muốn đến trường nữa dù vẫn được nhà trường tạo điều kiện cho ăn ở. Nhưng em biết, những bữa ăn thời gian qua là được bạn bè, thầy cô san sẻ.
Ngôi trường cách nơi gia đình em Hợi sinh sống hơn 10km. Vào thứ 2 đầu tuần, Hợi cùng em gái đi bộ đến lớp. Cuối tuần thỉnh thoảng hai anh em được bố đón về bằng xe máy.
Nỗi lo của nhiều phụ huynh khi con không còn được chế độ trợ cấp.
Anh Đinh Đăm (29 tuổi, làng Đăk Pót) cho biết, nhà nghèo không có tiền lo cho con ăn học. Vào đầu năm học mới, vợ chồng phải vay mượn tiền để mua sắm hai bộ quần áo mới cho 2 anh em đi học. “Nếu Nhà nước không còn hỗ trợ tiền ăn ở bán trú cho hai đứa con của mình, thì gia đình đành phải cho ở nhà, theo bố mẹ đi làm rẫy” anh Đăm chia sẻ.
Thầy Phan Danh, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS xã Krong cho biết, đầu năm học 2021-2022, trường có 56 em của làng Đăk Pót không còn được hưởng chế độ bán trú như trước, trong khi thực tế các em học sinh này cách trung tâm hàng chục cây số.
Mặc dù vậy, nhà trường cũng đã vận động gia đình để cho các em đến trường học đầy đủ và đến nay không có học sinh nào bỏ học. Sang tuần, nhà trường sẽ mời phụ huynh lên họp để tháo gỡ những vấn đề khó khăn trước mắt như hiện nay.
Ông Y Phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Kbang cho biết, để giải quyết những khó khăn trên, trước mắt UBND huyện chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo phối hợp với địa phương tổ chức vận động các em học sinh đến trường, đồng thời rà soát lại các chế độ của các em. Huyện cũng đã đề xuất, kiến nghị lên tỉnh để tạo nguồn kinh phí hỗ trợ nhằm đảm bảo cho việc dạy và học của các em học sinh không bị gián đoạn.
Theo báo cáo của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Kbang, năm học 2021-2022, toàn huyện có 558 học sinh bị ảnh hưởng, trong đó học sinh vùng III bị ảnh hưởng là 314 em, học sinh vùng II bị ảnh hưởng là 244 em. Ngoài ra, 169 giáo viên từ vùng III lên vùng II bị ảnh hưởng, trong đó 29 giáo viên là người dân tộc thiểu số.
