Hiện trạng nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa có nhiều điểm chưa đúng với quyết định phê duyệt. Ảnh: L.K.
Sớm bồi thường thiệt hại cho người dân
Trước đó, ngày 16/2, Báo NNVN đã có bài viết: “Nhà máy gạch đổ đất khiến nhiều diện tích đất nông nghiệp không thể sản xuất” phản ánh về việc nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa (Cụm công nghiệp Đồng Làng, phường Nguyễn Nghiêm, thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) đổ đất nguyên liệu tràn ra ngoài lấp ruộng, kênh mương khiến cho người dân trong vùng không thể canh tác lúa.
Những hộ dân có diện tích ruộng bị ảnh hưởng (thuộc tổ dân phố 3, phường Nguyễn Nghiêm) rất bức xúc trước tình trạng này và viết đơn kiến nghị gửi chính quyền địa phương. Ngay sau đó, UBND phường Nguyễn Nghiêm đã cử tổ công tác đến kiểm tra hiện trường và có biên bản làm việc với nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa.
Theo kết quả kiểm tra, hướng tây – nam của nhà máy gạch đất nguyên liệu sạt lở bùn và đất gây tắc nghẽn đoạn mương tiêu thoát nước dài 108m còn hướng tây – bắc tắc nghẽn đoạn mương dài 62m; có 19 hộ có đất lúa bị ảnh hưởng và không sản xuất được với diện tích 16.848m2; người dân không có đường đi ra ruộng mà phải đi trong đất nhà máy đoạn dài 232m…
Trước thực trạng này, người dân yêu cầu nhà máy phải đền bù sản lượng lúa do hậu quả đất nguyên liệu sạt lở xuống đồng ruộng làm ảnh hưởng đến thu nhập. Đồng thời, có biện pháp khắc phục lâu dài, định rõ ranh giới xây dựng rào chắn không cho núi đất nguyên liệu cứ vào mùa mưa lại chảy xuống gây ảnh hưởng đến sản xuất của bà con.
Đất nguyên liệu của nhà máy gạch Phổ Hòa chất thành núi, tràn ra ngoài đồng ruộng. Ảnh: L.K.
Vừa qua, nhằm giải quyết dứt điểm, không để tình trạng nói trên kéo dài nhiều năm gây thiệt hại cũng như bức xúc cho các hộ dân, UBND phường Nguyễn Nghiêm đã mời các phòng ban liên quan, các hộ dân bị ảnh hưởng cùng với đại diện nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa đến trụ sở làm việc và bàn phương án xử lý.Tại đây, các bên đã thống nhất phương án bồi thường cho các hộ dân bị ảnh hưởng với mức tương đương 150kg lúa khô/sào đối với ruộng trồng lúa và 100kg/sào đối với những diện tích chuyển qua trồng cỏ.
Ông Nguyễn Bảo Toàn, Phó chủ tịch UBND phường Nguyễn Nghiêm cho biết: “Mức giá bồi thường này không chỉ áp dụng cho diện tích ruộng không thể canh tác, gieo sạ trong vụ đông xuân năm 2021 – 2022 mà còn cho cả những vụ trước người dân không thể sản xuất. Chúng tôi sẽ giao cho giám đốc HTX Nguyễn Nghiêm và Tổ trưởng Tổ dân phố thống kê cụ thể diện tích của từng hộ dân qua các năm để nhà máy bồi thường thỏa đáng”.
Nhiều năm sử dụng đất chưa đúng mục đích
Không chỉ đổ đất nguyên liệu làm lấp ruộng đồng, kênh mương thì kết quả kiểm tra, xác minh của UBND phường Nguyễn Nghiêm còn cho thấy, việc nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa đã làm sai quy định trong việc sử dụng đất ngoài diện tích được phê duyệt cho thuê theo Quyết định 185/QĐ-UBND ngày 2/8/2013 của UBND tỉnh Quảng Ngãi.
Nhiều diện tích ruộng của người dân phường Nguyễn Nghiêm (thị xã Đức Phổ, Quảng Ngãi) không thể sản xuất do đất của nhà máy gạch tràn ra vùi lấp kênh mương. Ảnh: L.K.
Theo đó, từ năm 2017 đến nay, nhà máy này đã thuê lại 4.774m2 đất trồng lúa tại xứ Đồng Làng của 9 hộ dân ở phường Nguyễn Nghiêm để làm bãi trữ nguyên liệu. Cơ quan chức năng địa phương cũng đã xác định được phần diện tích nhà máy đổ đất nguyên liệu ra ngoài phạm vi ranh giới khoảng 3.340m2.
Bà Nguyễn Thị Bé (trú tổ dân phố 3, phường Nguyễn Nghiêm) cho biết “Nhà máy gạch đã đặt vấn đề thuê lại đất của tôi với giá 1,7 triệu/sào/năm và thời gian thuê là 5 năm. Mà giờ đất không sản xuất được một thời gian dài, không có thu nhập thì đánh phải cho thuê để kiếm tiền trang trải cuộc sống chứ biết làm sao. Hiện tại cũng đã hết thời hạn 5 năm rồi, muốn lấy để sản xuất lại cũng rất khó vì đám ruộng nhà tôi đã bị đổ đất lấp hết mà muốn bán hay thuê tiếp cũng không được”, bà Bé chia sẻ.
Qua xác minh, việc nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa tự ý thuê đất của các hộ dân bằng sự thỏa thuận, giấy tờ giữa các bên chứ chưa đến UBND phường để chứng thực. Nhà máy gạch không phải là đối tượng được được thuê lại đất lúa của các hộ dân liền kề nhà máy. Cùng với đó, đất được thuê là đất để trồng lúa nên khi người dân cho thuê và nhà máy sử dụng làm bãi chứa đất nguyên liệu là sai quy định của pháp luật.
Ông Nguyễn Mậu Huy, Giám đốc nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa cho rằng, nhà máy thuê đất của người dân để chứa đất bị rửa trôi. Ảnh: L.K.
Theo đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Đức Phổ, về phần người dân cho thuê đất trồng lúa để qua sử dụng với mục đích khác là vi phạm pháp luật về đất đai. Do đó, việc người dân cho thuê và nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa sử dụng đất thuê có mức độ vi phạm tới đâu thì phòng này sẽ có kiến nghị để UBND thị xã Đức Phổ có hướng xử lý.
“Yêu cầu nhà máy gạch tuynel Phổ Hòa khẩn trương khắc phục vi phạm về việc thuê đất ngoài phạm vi diện tích được UBND tỉnh phê duyệt để người dân tiếp tục sử dụng để sản xuất lúa. Bên cạnh đó, nhà máy cần triển khai xây dựng tường rào để chấm dứt tình trạng đất nguyên liệu tràn ra ngoài, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của người dân”, Đại diện Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã Đức Phổ ý kiến.
