Trụ sở Toà án nhân dân thành phố Lào Cai. Ảnh: H.Đ
Phải trả cho em của chồng cũ 2,2 tỷ đồng?
Theo bà Phạm Thị Thanh Thủy (phường Kim Tân, thành phố Lào Cai), năm 1993, ông Hoàng Tiến Sỹ là em trai ông Hoàng Tiến Dũng là chồng của bà được bố mẹ chồng nhờ mua thửa đất có diện tích là 124m2 (thửa số 19, tờ bản đồ số P23-9 tại phố Quang Minh, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai) của bà Trần Ngọc Thanh. Khi mua bán hai bên không có giấy tờ gì.
Năm 1994, ông Sỹ đón bố mẹ đẻ là ông Hoàng Mộng Căn và bà Nguyễn Thị Dung cùng anh trai là ông Hoàng Tiến Dũng lên ở, sau đó cùng nhau làm 1 căn nhà gỗ lợp ngói.
Năm 1997, vợ chồng ông Sỹ được ông Căn và bà Dung mua cho một thửa đất ở nơi khác để chuyển ra ở riêng. Còn bà Thuỷ chuyển công tác từ Yên Bái lên Lào Cai và ở cùng với bố mẹ chồng tại căn nhà ở mảnh đất nói trên.
Sau đó, bố mẹ chồng cho vợ chồng bà Thuỷ đăng ký làm thủ tục cấp quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật. Tới 7/4/2003, vợ chồng bà Thuỷ được nhà nước cấp bìa đỏ.
Năm 2008, bà Thuỷ ly hôn với ông Dũng nhưng đến năm 2017 mới phân chia tài sản chung. Bà Thuỷ được quản lý, sử dụng, định đoạt mảnh đất nói trên. Sau đó, bà Thuỷ làm thủ tục sang tên mình và chuyển nhượng cho người khác vào tháng 9/2017.
Tuy nhiên, đến tháng 7/2020, ông Sỹ đã làm đơn khởi kiện yêu cầu huỷ hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà bà Thuỷ đã bán…
Ngày 22/12/2020, TAND TP. Lào Cai xét xử sơ thẩm công khai vụ án dân sự về việc: Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất"; bà Vũ Thị Mai Phương làm thẩm phán, chủ toạ phiên toà…
Căn cứ vào lời khai của các đương sự, các tài liệu chứng cứ trong hồ sơ vụ án, hội đồng xét xử cho rằng, về nguồn gốc đất: Căn cứ vào lời khai của ông Hoàng Tiến Sỹ, ông Hoàng Mộng Căn, bà Nguyễn Thị Dung và bà Trần Ngọc Thanh, năm 1993, ông Sỹ có mua 1 thửa đất số 19 tờ bản đồ số P23-9 có diện tích 124m2 của bà Trần Ngọc Thanh với giá 2 triệu đồng.
Số tiền này là tiền của cá nhân ông Sỹ, do thời điểm đó không đủ tiền để mua đất nên ông Sỹ đã vay ông Hoàng Mộng Căn, bà Nguyễn Thị Dung số tiền này để trả dần cho bà Trần Ngọc Thanh.
Đến năm 1996 ông Sỹ đã hoàn trả đủ số tiền này cho ông Căn, bà Dung và đã đủ cho bà Trần Ngọc Thanh 2 triệu đồng tiền mua đất là sự thật và đây là tình tiết sự kiện không phải chứng minh.
Còn bị đơn bà Phạm Thị Thanh Thủy trình bày về nguồn gốc đất trên là do vợ chồng ông Căn đưa cho ông Hoàng Tiến Sỹ 2 triệu đồng nhờ ông Sỹ mua hộ đất, ông Sỹ không phải là người bỏ tiền để mua và không mua thửa đất này. Bị đơn cũng cho rằng bà và ông Hoàng Tiến Dũng đã được bố mẹ chồng của bà là ông Hoàng Mộng Căn, bà Nguyễn Thị Dung tặng, cho thửa đất nêu trên. Tuy nhiên bị đơn không đưa ra được căn cứ chứng minh…
Tại phiên sơ thẩm, toà cũng tuyên buộc bà Thuỷ phải trả cho ông Hoàng Tiến Sỹ phần giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất là 2,2 tỷ đồng tương ứng với công sức đóng góp của ông Sỹ.
Mấu chốt là nguồn gốc đất
Với phiên xét xử sơ thẩm nêu trên, vấn đề mấu chốt trong vụ việc này là xác định nguồn gốc đất. Toà cũng cho rằng, quá trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất UBND thị xã Lào Cai không làm rõ nguồn gốc sử dụng đất của bà Thuỷ, ông Dũng, không xác định xem có tranh chấp hay không là không đúng quy định pháp luật. Còn ông Sỹ có một phần lỗi là không làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất...
Tuy nhiên, đại diện pháp lý của bà Thuỷ cho rằng, toà không nhận định việc mua bán đất của ông Sỹ là đúng hay sai theo quy định của pháp luật thời điểm đó (Luật đất đai 1987) khi mà mọi hành vi mua bán đất đai… đều bị cấm. Tất cả các giao dịch dân sự về đất đai trong thời kỳ này đề bị coi là trái pháp luật, nên không phát sinh quyền sử dụng đất hợp pháp đối với người mua là ông Sỹ hay bất kỳ ai.
Ngoài ra, khi nhà nước triển khai đăng ký sử dụng đất, bà Thuỷ và ông Dũng đã nộp hồ sơ đăng ký đất đai vào ngày 13/9/1997 và có tên trong sổ đăng ký đất đai của UBND phường Kim Tân.
Tại Điều 73 Luật đất đai năm 1993 quy định thì quyền của người sử dụng đất được nhà nước giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tới năm 2002 thì nhà nước triển khai việc giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn phường Kim Tân đối với những người đang sử dụng đất ổn định, không có tranh chấp.
Sau khi xét duyệt ngày 29/11/2002, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành Quyết định số 3110/QĐ-CT về việc phê duyệt giao đất cho 161 hộ gia đình có đất ở ổn định tại phường Kim Tân, hộ bà Thuỷ và ông Dũng có tên trong danh sách.
Bà Thuỷ và ông Dũng còn là người nộp tiền sử dụng đất hàng năm từ năm 1997, nộp tiền sử dụng đất trước khi nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đây là chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất của bà Thuỷ và ông Dũng là hợp pháp được pháp luật bảo hộ. Và đến 7/4/2003, UBND thị xã Lào Cai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số W970731 cho bà Thuỷ, ông Dũng…
Trong khi, Điều 2 Luật đất đai năm 1993 và Điều 10 Luật đất đai năm 2003 quy định: Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã giao cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách của nhà nước.
Mặt khác, ông Sỹ biết việc bà Thuỷ đã đăng ký đất đai để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… thậm chí ông Sỹ còn viết giúp giấy để không xảy ra tranh chấp đất với hàng xóm khi bà Thuỷ bán đất.
Sự việc xảy ra tranh chấp chỉ khi bà Thuỷ bán đất được một số tiền lớn.
Được biết, ngày 20/8/2021 tới đây, TAND tỉnh Lào Cai sẽ tiếp tục mở phiên phúc thẩm xét xử vụ án tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nêu trên.
