Báo NNVN ngày 26/9 có bài "Hai mươi năm tàn phá môi trường", phản ánh về việc Xí nghiệp Vonfram tại xã Thiện Kế, huyện Sơn Dương (Tuyên Quang) xả nước thải xuống hồ sản xuất, làm chết lúa của dân, tàn phá môi trường. Tuy nhiên, vụ việc vẫn chưa được giải quyết.
Vượt qua khoảng 3 km của dòng suối Cóc Mỵ, nơi đưa nước đến các thôn: Kế Tân, Ninh Tân, Vạt Chanh xã Thiện Kế để “tai nghe mắt thấy” những nỗi khổ hàng ngày của người dân hưởng lợi từ dòng suối này và lội ngược khe nước màu đục đỏ, chúng tôi đến công trường của Xí nghiệp Vonfram Thiện Kế.
Mấy quả đồi được san gạt tan hoang để tìm quặng và làm khai trường hiện đang trống hoác, mấy chiếc lán tạm bợ của cư dân mót quặng dựng lên bãi đất đá ngổn ngang, phía dưới khai trường là sàn tuyển quặng đang tuyển rửa, nước đặc quánh bùn đất lẫn asen (thạch tín) tuôn ra bãi thải đã đầy ắp và tràn xuống hồ thuỷ nông (dân thường gọi hồ Bộ Đội), từ đó, nước đục lần theo lối mòn hoà vào con suối Cóc Mỵ, chảy đến các thửa ruộng.
Anh Đặng Hữu Thắng, Trưởng thôn Kế Tân, cho biết: “Trước đây, khe suối Cóc Mỵ nước trong xanh, tôm cá nhiều lắm, nhưng bây giờ đến đỉa cũng chẳng còn, dân sợ dòng suối này hơn sợ hủi, vì con gì uống phải nước suối này đều mắc bệnh tật; gà vịt chết hàng loạt, lúa cũng chẳng sống sót nổi, chẳng biết ở trong nước đó có chất gì mà độc hại thế".
Từ năm 2006 đến nay, thấy dân trong thôn bức xúc nhiều về tình trạng ô nhiễm nước ăn, nước sản xuất nên trong các cuộc tiếp xúc cử tri với các Đại biểu HĐND xã, huyện, tỉnh, ông Nguyễn Văn Bài, cán bộ Mặt trận thôn Kế Tân, đem ý kiến, nguyện vọng giảm thiểu ô nhiễm của bà con chuyển đến chính quyền cấp trên, nhưng mọi việc cứ im lặng, chẳng ai giải quyết.
Nhưng khổ nỗi, việc ô nhiễm không chỉ trên dòng chảy con suối, mà nó đã đi sâu vào hệ thống nước ngầm khiến giếng ăn của nhiều hộ gia đình phải bỏ hoang hoá, vì nước có mùi khét lẹt, không thể uống được. Anh Vũ Văn Thức, Trưởng thôn Ninh Tân, rất bức xúc: “Giếng nước nhà tôi đào và dùng nước ăn từ năm 1974, cả làng này ai cũng khen nước trong sạch, ngon nhưng đến năm 2009 có một trận mưa lớn, nước thải trên mỏ Vonfram tràn xuống cánh đồng này thì nước giếng không thể uống được nữa, vì đem pha chè có mùi hôi, tanh".
Thấy nhiều hộ phải đi xin nước ăn hàng ngày, Xí nghiệp Vonfram Thiện Kế đã “chấp nhận” khoan giếng ăn cho một số hộ dân bị ô nhiễm nặng gần suối Cóc Mỵ nhưng vẫn không hiệu quả, vì nước bơm từ giếng khoan lên vẫn có mùi hôi, nên họ vẫn phải đi xin nước ăn hàng ngày và chấp nhận sống chung với ô nhiễm. Thiết nghĩ, chính quyền tỉnh Tuyên Quang cần sớm vào cuộc, giải quyết những vấn đề nêu trên, tránh bức xúc kéo dài tại Thiện Kế.
