Doanh nghiệp đổ thải trái phép vào đất rừng

Gây sạt lở vào nhà dân

Trong những ngày qua, nhiều hộ dân ở thôn Nà Bây, xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn sống trong nỗi lo sợ mỗi khi trời mưa sẽ bị đất đá từ trên đồi sạt vào nhà. Lý do là doanh nghiệp thi công tuyến đường thành phố Bắc Kạn – hồ Ba Bể đã đổ 3 bãi đất thải vào phía đồi bên trên, ước lượng lên tới hàng chục ngàn m3, trở thành những quả bom đất treo trên đầu những hộ dân sinh sống bên dưới.

Trong đó, đã có 2 hộ dân đã bị bùn đất tràn vào nhà, vùi lấp một phần chuồng trại. Còn một số hộ khác, đất bùn thải cũng đã tràn với quy mô nhỏ hơn vào đất ruộng và đất vườn nhà.

Ông Triệu Văn Dinh, là một hộ dân ở thôn Nà Bây đã phải chịu cảnh bùn đất thải chảy vào khuôn viên nhà, tràn kín xung quanh hành lang trại lợn và vào một số chuồng nuôi. Ước lượng khối lượng bùn đất tràn vào khoảng hơn 30m3, rất may là sự việc nói trên đã không có thiệt hại về người, gần 100 con lợn không bị chết do gia đình kịp thời dồn được ra khỏi khu vực nguy hiểm.

Ông Dinh cho biết: May là chuồng lợn của gia đình làm rộng, kiên cố nên mới không bị sập và chết lợn. Sau đó doanh nghiệp đã thuê được 11 người (có hôm ít là 8 người) đến dọn bùn đất cho gia đình, làm trong 5 ngày mới xong. Nếu doanh nghiệp tiếp tục đổ đất ở phía trên, rất lo sợ rằng mưa xuống thì nhà tôi và hàng chục hộ dân ở phía dưới sẽ bị vùi lấp.

Nói về sự việc này, ông Hoàng Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Bằng Phúc, huyện Chợ Đồn thông tin: Sự việc xảy ra tại thôn Nà Bây ban đầu chính quyền xã không biết do doanh nghiệp đã đến thỏa thuận với các hộ dân bị thiệt hại. Sau khi lãnh đạo xã nắm được thông tin, đã cho kiểm tra, yêu cầu doanh nghiệp phải chấm dứt hoàn toàn việc đổ thải trái phép, tránh gây thiệt hại cho người và tài sản của nhân dân.

Lộ diện thủ phạm

Theo thông tin từ UBND xã Bằng Phúc, khu vực bùn đất sạt lở sau mưa xuống nhà dân ở thôn Nà Bây xuất phát từ 3 bãi đổ thải nằm cạnh đường tỉnh 257b, đoạn đèo Kéo Pựt (thung lũng phía dưới, cạnh đèo Kéo Pựt là thôn Nâ Bây có gần 100 hộ dân sinh sống). Có 2 doanh nghiệp đổ thải vào khu vực này là Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hoàng Hải (có địa chỉ tại đường Thống Nhất, thành phố Thái Nguyên) và Công ty CP Linh Giang (có địa chỉ tại huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang).

Ngoài khu vực nói trên, 2 doanh nghiệp này cũng đổ thải trái phép vào khu vực đất rừng ngay sát với mặt đường tỉnh 257b, tuyến đường trục chính đi từ trung tâm huyện Chợ Đồn đến xã Bằng Phúc, thuộc địa phận thôn Nà Pài, xã Bằng Phúc và cách trung tâm xã chỉ hơn 1km.

Trao đổi với phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam, ông Hoàng Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Bằng Phúc cho biết: Để làm tuyến đường thành phố Bắc Kạn – hồ Ba Bể, trên địa bàn xã Bằng được quy hoạch 2 bãi đổ thải thuộc đoạn km25+300 và km25+700, nhưng đến nay cả 2 bãi đổ thải này vẫn chưa có Quyết định phê duyệt do chưa hoàn thiện việc thu hồi đất (bãi đổ km25+300, người dân đã đồng ý thu hồi đất làm bãi đổ thải; Còn bãi đổ km25+700, người dân đồng cho đổ thải nhưng không đồng ý cho thu hồi đất). Tuy chưa có bãi đổ thải, nhưng phía chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án các công trình giao thông tỉnh Bắc Kạn yêu cầu các nhà thầu tiến hành khởi công từ trước 30/4/2022.

Ông Thái cho biết thêm, hai doanh nghiệp là Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hoàng Hải và Công ty CP Linh Giang xây dựng gói thầu số 19, thi công xây dựng đoạn tuyến số 9 từ km23 – km25+500. Do chưa có bãi đổ thải, nên 2 doanh nghiệp này đã tự liên hệ với người dân có đất và có nhu cầu cho san lấp cải tạo đất rừng để làm bãi đổ thải. Mặc dù vậy, các vị trí đã đổ thải vẫn chưa được cơ quan chức năng chấp thuận cho phép, trong đó chủ yếu là các khu vực rừng sản xuất và có một phần ít là rừng tự nhiên.

Việc đổ thải trái phép đã diễn ra từ tháng 6/2022, chính quyền xã đã phối hợp với lực lượng kiểm lâm huyện Chợ Đồn nhiều lần lập biên bản, yêu cầu doanh nghiệp chấm dứt hành vi đổ thải trái phép đến khi có đầy đủ thủ tục pháp lý, nhưng Công ty Hoàng Hải và Công ty Linh Giang vẫn tiếp tục hành vi. Chỉ đến khi sạt lở vào nhà dân, UBND xã cương quyết buộc doanh nghiệp dừng việc làm trái pháp luật, thì lúc đó họ mới tạm dừng.

Doanh nghiệp có coi thường địa phương?  

Ngày 26/7/2022, Hạt Kiểm lâm huyện Chợ Đồn (có sự tham dự của cán bộ chuyên môn địa chính, lâm nghiệp của xã Bằng Phúc) tiến hành kiểm tra việc san gạt đất rừng tại thông Nà Pài, xã Bằng Phúc đã phát hiện Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hoàng Hải và Công ty CP Linh Giang đổ thải, san gạt đất tại tọa độ X:414733 Y:2461099 có tác động vào rừng nằm ngoài diện tích thu hồi chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng.

Trong đó, vị trí thuộc lô 1 khoảnh 9, tiểu khu 272 là đất quy hoạch rừng sản xuất (năm 2018); tại vị trí lô 2, khoảng 9, tiểu khu 272 là rừng hỗn giao tự nhiên, thuộc thửa 151, tờ bản đồ số 2 do UBND xã Bằng Phúc quản lý. Đoàn kiểm tra đã yêu cầu 2 doanh nghiệp phải dừng việc đổ thải trái phép.

UBND xã Bằng Phúc cũng đã yêu cầu Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hoàng Hải và Công ty CP Linh Giang chấm dứt việc đổ thải vào khu vào rừng đoạn đèo Kéo Pựt. Do vị trí này cũng chưa được chấp thuận việc đổ thải, lại nằm vị trí trên cao, nên khi trời mưa có nguy cơ sạt bùn đất xuống người dân thôn Nà Bây.

Ngày 28/7, UBND xã Bằng Phúc đã mời đại diện các nhà thầu Dự án đường thành phố Bắc Kạn – hồ Ba Bể thi công các gói thầu nằm trên địa phận xã Bằng Phúc đến làm việc. Bà Hoàng Thị Hương Giang, đại diện Công ty CP Linh Giang cho rằng, các vị trí đổ thải của công ty không chuyển mục đích khác mà do hiện trạng trước khi đổ thải các thửa đất có độ dốc cao, khô cằn nên đổ để các hộ dân cải tạo đất, tăng độ màu mỡ. Ngoài ra, do các các vị trí đổ thải đã được phê duyệt vẫn trong quá trình hoàn thiện, nên để đẩy nhanh tiên độ dự án thì doanh nghiệp đã phải thỏa thuận với người dân và có xác nhận của UBND xã.

Đến ngày 3/8/2022, Tổ công tác UBND xã Bằng Phúc do ông Triệu Hồng Kê, Phó Chủ tịch UBND xã tiến hành kiểm tra và phát hiện việc Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hoàng Hải, Công ty CP Linh Giang đã không chấp hành theo yêu cầu tạm dừng đổ thải, san gạt vào đợt kiểm tra ngày 26/7. Tổ công tác đã tiến hành lập biên bản báo cáo lên cấp trên và Hạt Kiểm lâm huyện Chợ Đồn.

Giải thích về vấn đề này, ông Hoàng Văn Thái, Chủ tịch UBND xã Bằng Phúc cho biết, việc doanh nghiệp thỏa thuận với người dân để đổ thải đẩy nhanh tiến độ dự án, vừa là cải tạo đất cho bà con canh tác thuận lợi hơn, việc làm đúng theo quy định pháp luật và phải đảm bảo môi trường thì địa phương rất ủng hộ. Tuy nhiên, do doanh nghiệp đổ thải không đúng quy định, ảnh hưởng tới đời sống của người dân nên xã đã nhiều lần nhắc nhở, yêu cầu doanh nghiệp tạm dừng việc đổ thải.

Ông Nguyễn Hữu Kết, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Chợ Đồn khẳng định việc 2 doanh nghiệp là Công ty TNHH xây dựng và thương mại Hoàng Hải và Công ty CP Linh Giang đã vi phạm trong việc san gạt đất rừng trái phép, nhiều lần lập biên bản nhưng doanh nghiệp vẫn tiếp tục vi phạm. Hạt Kiểm lâm huyện đã báo cáo sự việc này lên cấp trên để có hướng xử lý theo đúng quy định của pháp luật.